وب سایت تخصصی حقوق

پیوندها
  • ۰
  • ۰
با توجه به سوال مذکور گفته می شود که بین سفته و اسکناس در علماقتصاد و حقوق تفاوت هایی بیان شده است که اولین تفاوت آنها را این چنین می شودبیان داشت که اسکناس، پول قانونی است و افراد موظفند در مقابل آنچه که می فروشند یادر مقابل طلبهایشان، اسکناس دریافت کنند. اما چنین چیزی در مورد سفته و چک وجودندارد هیچ فروشنده ای موظف نیست در ازای کالای فروخته شده سفته قبول کند.و دومین تفاوت آنها این است که اسکناس در اغلب کشورهادارای پشتوانه هستند ولی پولهای تحریری (سفته و چک) در اغلب کشورها پشتوانه ندارندو گسترش آنها با ابزاری که بانکهای مرکزی در اختیار دارند مهار می شود.و همچنین باید بگوئیم پول خودش ارزش دارد و وسیله پس اندازو حفظ ارزش نیز تلقی می گردد ولی سفته را به عنوان وسیله اعطای اعتبار استفاده میکنند. و از لحاظ حقوقی باید گفته شود که سفته سندی است که به موجب آن امضاءکننده سفته تعهد می کند مبلغی در موعد معین یا عند المطالبه در وجه حامل یا شخصمعین و یا به حواله کرد آن شخص پرداخت نماید در حالی که اسکناس خودش ارزش دارد نهاین که سندی باشد که نشانگر طلب شخصی از دیگری باشد. و همچنین از حیث صلاحیت، مرجعرسیدگی به سفته در دادگاه های حقوقی است.
  • دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی
  • ۰
  • ۰

تدلیس

تدلیس اصطلاحی در فقه و حقوق که در عقود و به طور خاص، در بیع و نکاح کاربرد دارد و به معنی فریفتن، پوشاندن و کتمان عیب است، برای نمونه تدلیس در بیع، عبارت از کتمان عیب کالا از مشتری است.تدلیس بسته به موارد آن ممکن است از طریق «فعل»، «قول» و یا «سکوت» تحقق یابد.نگاهی اجمالی به آثار بر جای مانده از صحابه و تابعین نشان می‌دهد که بحث از «تدلیس عیب» دربارۀ نکاح و نیز بیع کالا، در محافل فقهی آن زمان وجود داشته است. در روایات منقول از ائمه (ع)، تدلیس در نکاح و احکام و آثار حقوقی آن بیان شده است.تعلیل به تدلیس (لأنّه دلَّسها) در برخی از این روایات، مستند قواعدی چون قاعدۀ غرور به عنوان یکی از اسباب ضمان در فقه امامیه است. دربارۀ تدلیس در شهادت نیز بر پایۀ روایتی منقول از امام صادق (ع)، احیای حق از طریق شهادت زور به علت تدلیس جایز شمرده نشده است.
  • دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی
  • ۰
  • ۰
مقدمه یکی از متداولترین بیعها در روابط تجاری اشخاص حقیقی و حقوقی، و بخصوص در روابط بازرگانی بین المللی، که یک طرف آن نیز معمولا دولت یا شرکتهای وابسته هستند، بیع کالی به کالی است. امروزه تمام سفارشهایی که به کارخانه های صنعتی داده می شود تا فرآورده خود را بتدریج در آینده تحویل دهند و غالب خریدهایی که برای رفع نیازهای غذایی و صنعتی و نظامی کشور به عمل می آید و در مقابل به پرداخت ثمن آن خواه بصورت پول یا تحویل محصولاتی چون نفت، گاز، مس، فرش، و ... در مهلتهای معین در آینده متعهد می شود، که چه بسا در هنگام قرارداد کالای موضوع آن تولید یا استخراج نشده و در آینده آماده تحویل می گردد، در همه این موارد کالاها یا محصولاتی که مبادله می شود بصورت کلی بوده و برای تحویل آنها مدت زمانی پس از انعقاد قرارداد پیش بینی می شود. در قراردادهای داخلی نیز مصادیق فراوانی برای بیع کالی به کالی می توان یافت; برای مثال شرکت یا مؤسسه ای بخشی از محصولات خود را بصورت کلی می فروشد که در آینده تحویل دهد و قیمت آن را بشکل اقساط یا با دریافت مبلغی پیش پرداخت، در هنگام تحویل دریافت می دارد.
  • دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی
  • ۰
  • ۰

عقد و اقسام آن

عقد در لغت به معنای گره بستن و گره زدن است و جمع آن عقود می‌باشد.در ماده ۱۸۳ قانون مدنی عقد عبارت است از اینکه یک یا چند نفر در مقابل یک یاچند نفر دیگر تعهد بر امری نمایند و مورد قبول آنها باشد.عقد گاهی اوقات با عهد یا تعهد مترادف است با این تفاوت که عقد همیشه طرفینی وعهد گاهی می تواند یک طرفه بسته شود به همین دلیل عقد در زمره معاملات قرار دارد .در ماده ۱۸۴ قانون مدنی عقود و معاملات به اقسام ذیل منقسم می‌شوند لازم ، جائز، خیاری ، منجز و معلقاکنون انواع عقود را توضیح می دهیم:
  • دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی
  • ۰
  • ۰
در سال های اخیر سیاست های اقتصادی کشور در چهارچوب برنامه های توسعه اقتصادی به سوی خصوصی سازی گام بر می دارد و واگذاری فعالیت ها به بخش خصوصی مستلزم آن است که افراد به تأسیس شرکت های مختلف مبادرت نمایند و با انجام فعالیت های تجاری در نظر گرفته شده باعث کاهش تصدی گری دولت در امور اقتصادی شوند این مهم بر عهده اداره ثبت شرکت ها مؤسسات غیر تجاری است تا شرکت ها با طی مراحل اداری مطابق مقررات و مواد قانونی به ثبت برسند . شرکت از زمانی تشکیل می شود که دو یا چند نفر قصد تشکیل آن را داشته باشند بنابراین قصد و نیت ایشان ملاک تشکیل است اما از نظر مقررات و ضوابط اداری طی نمودن مراحلی چند جهت تأسیس یک شرکت یا مؤسسه ضروری است تا این شرکت بر روی کاغذ نوشته شود و در دفاتر اداره ثبت شرکت ها ثبت گردد .ماده ۲۰ قانون تجارت انواع شرکت های تجاری را به هفت قسم تقسیم می کند۱ـ شرکت های سهامی ۲ـ شرکت با مسئولیت محدود۳ ـ تضامنی۴ ـ مختلط سهامی ۵ـ مختلط غیر سهامی ۶ـ شرکت نسبی۷ـ شرکت تعاونی تولید و مصرف که ثبت این نوع شرکت ها در تهران بر عهده اداره ثبت شرکت ها و در شهرستان در اداره ثبت مرکزی است.
  • دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی
  • ۰
  • ۰

نفقه

نفقه یعنی انفاق و کمک کردن از باب نیکوکاری است البته این نفقه بعضا الزام آور می‌شود مانند نفقه زوجه و نفقه اقارب و خویشاوندان. طبق ماده 1107 قانون مدنی ایران، نفقه عبارتست از: همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض . نفقه امری است که بعد از عقد ازدواج و پس از حضور زن در خانه شوهر مطرح می شود . قوانین مربوط به نفقه شامل مواد و دستورات حاکم بر وظایف مرد در پرداخت هزینه های زندگی زن و در مورد زن شرایط احراز چنین حقی است که مهمترین این شرایط تمکین است. به عبارت دیگر در یک قرارداد ازدواج، مرد مکلف است که مخارج زندگی زن را بپردازد و در مقابل زن باید از مرد تمکین نماید. در قرآن آمده است که ... مردان بر زنان حق برتری و نگهبانی دارند، برتری آنان به علت مزایای طبیعی و هم به سبب این است که از مال خود نفقه زنان را می دهند.
  • دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی
  • ۰
  • ۰
- می گویند باید از حضرت علی (ع) الگو بگیریم!‌ اما چگونه؟!… من یک جوان هستم! یک جوان با خصوصیات خاص دوران جوانی! یک جوان با شور و نشاط خاص این دوران که به خنده و تفریح، به شور و احساسات نیاز دارد و به الگویی که مرا به شور آورد! - با تمام این حرفها، باز هم بهترین الگو برای تو و برای همه،‌مولای متقیان است: و بخصوص جوانی شان! - جوانی حضرت علی (ع) ؟!الگو گرفتن یک الگو - بله ! خود امیرالمؤمنین هم در جوانی شان، الگو داشته اند. الگویشان هم پیامبر بوده است. علی (ع) از شش سالگی همراه و همراز پیامبر و در خانه ایشان زندگی می کرده اند و در همه امور زندگی شان، حتی جزیی ترین مسائل هم به پیامبر اقتدا می نمودند. یعنی خود ایشان هم از یک انسان کامل و والای دیگر، الگو می گرفته اند. - اما چگونه ؟
  • دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی
  • ۰
  • ۰

جهاد و شجاعت

جهاد و شهادت شجاعت از اوصاف پسندیده انسان است که بین ترس و تهور قرار دارد.ترس حذر بى جا و گریز از مسؤولیت و خطر است که انسان ضعیف النفس به آن گرفتار مى‏باشد.تهور رعایت مسائل امنیتى نکردن و بى باکانه خود را به خطر افکندن است.همان‏گونه که ترس بى‏جا انسان را زمین گیر نموده و باعث مى‏شود که از تعالى و رشد محروم بماند.تهور نیز موجب نابودى و هدر رفتن نیرو و جان و مال بدون نتیجه مطلوب مى‏گردد. با توضیح این دو نکته مفهوم شجاعت‏بهتر آشکار مى‏گردد،که شجاعت عبارت است از روحیه‏اى که انسان در موارد خطر،به استقبال خطر برود و با روحیه خطر پذیرى ارزش‏هاى الهى و انسانى را جلوه گر نماید.بدین سان معلوم مى‏شود که در بهره‏ورى از شجاعت افزون بر روحیه سلحشورى و خطر پذیرى،باید بهره‏ورى از این روحیه در تبلور ارزش‏ها سویه گیرد.تنها وجود روحیه شجاع و جسور ارزش و تعالى نیست.بلکه اگر کسى از این روحیه صحیح بهره‏ورى نمود ستایش دارد.بر این اساس گر چه بسیارى از افراد شجاع و جسورند،لیکن چون از این نعمت در جهت قتل و غارت وایجاد ارعاب بین دیگران بهره‏ورند،شجاعت آنان نه تنها ارزش نمى‏تواند باشد،بلکه نوع این مسائل ضد ارزش‏اند.
  • دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی
  • ۰
  • ۰

ستر مرد

مردان باید عورتین خود را ازمردان دیگر و ایضا از محارم خودبپوشانند بجز از همسران خود وپوشانیدن بقیه بدن ا ز آنها واجب  نیست (1) ، لذا دکتر بودن از مستثنیات نیست و مردان باید عورتین خود را ازدکترها نیز بپوشانند مگر در مقام اضطرار. - مردان بنابر احتیاط مستحب بایدمواضعی را که بطور معتاد مردان می پوشانند، از نامحرم بپوشانندخصوصا اگر بدانند نامحرمی به قصدلذت و ریبه به آنها نگاه می کند که پوشاندن آنها واجب می باشد. (2) - مرد باید بالاتر از مچ و سینه وپاهای خود را و مواضعی را که معمولا" مردان می پوشانند، از نامحرم که ناظربرآنهاست بپوشاند و پوشاندن مواضع دیگر مثل سر، صورت ودست لازم نیست.
  • دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی
  • ۰
  • ۰
بحثهاى توحیدی نهج البلاغه را شاید بتوان اعجاب‏انگیزترین بحثهاى آن دانست.بدون مبالغه،این بحثها با توجه به مجموع شرایط پدید آمدن آنها در حد اعجاز است. بحثهاى نهج البلاغه در این زمینه مختلف و متنوع است.قسمتى از آنها از نوع مطالعه در مخلوقات و آثار صنع و حکمت الهى است.در این قسمت گاهى نظام کلى آسمان و زمین را مطرح مى‏کند،گاه موجود معینى را مثلا«خفاش‏»یا«طاووس‏»یا«مورچه‏»را مورد مطالعه قرار مى‏دهد و آثار آفرینش یعنى دخالت تدبیر و توجه به هدف را در خلقت این موجودات ارائه مى‏دهد.ما براى اینکه نمونه‏اى از این قسمت‏به دست داده باشیم،بیان آن حضرت را در مورد«مورچه‏»نقل و ترجمه مى‏کنیم.در خطبه‏۲۲۷ چنین آمده است:! الا ینظرون الى صغیر ما خلق کیف احکم خلقه و اتقن ترکیبه و فلق له السمع و البصر،و سوى له العظم و البشر؟انظروا الى النملة فى صغر جثتها و لطافة هیئتها لا تکاد تنال بلحظ البصر،و لا بمستدرک الفکر،کیف دبت على ارضها و صبت على رزقها،تنقل الحبة الى جحرها و تعدها فى مستقرها،تجمع فى حرها لبردها و فى وردها لصدرها،مکفولة برزقها،مرزوقة بوفقها،لا یغفلها المنان، و لا یحرمها الدیان،و لو فى الصفا الیابس و الحجر الجامس،و لو فکرت فى مجارى اکلها و فى علوها و سفلها،و ما فى الجوف من شراسیف بطنها،و ما فى الراس من عینها و اذنها لقضیت من خلقها عجبا. آیا در مخلوق کوچک او دقت نمى‏کنند؟چگونه به خلقتش استحکام بخشیده و ترکیبش را استوار ساخته،به او دستگاه شنوایى و بینایى عنایت کرده و استخوان و پوست کامل داده است؟
  • دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی
  • ۰
  • ۰

مبانی فقه مقارن

بررسى مسایل علمى به صورت مقایسه‏اى و تطبیقى، یکى از شیوه‏هاى مرسومى است که از دیر باز مورد توجه اندیشمندان اسلامى بوده و ثمرات و برکات زیادى نیز در برداشته است. مطالعه و بررسى فقه به شیوه تطبیقى و تحلیل دیدگاه‏هاى مذاهب اسلامى، یکى از ضرورت‏هاى جامعه امروز مسلمین است؛ چرا که با توجه به اهمیت فقه در نظم‏بخشى به هنجارها و رفتارهاى مسلمانان، بررسى‏هاى تطبیقى، مسلمانان را در عرصه‏هاى عمل به یکدیگر نزدیک‏تر خواهد کرد و آنها را در مقابل آسیب‏ها و توطئه‏هاى مشترک، هماهنگ‏تر خواهد نمود. به رغم قدمت مباحث فقه مقارن، مسایل مدخل‏گونه، روش‏شناسى و تاریخچه آن، کمتر مورد بحث قرار گرفته است. فقط برخى از نویسندگان به طور مختصر به آن اشاراتى داشته‏اند؛ از این‏رو، لازم است پیش از پرداختن به مسایل مهم فقه مقارن، مباحث روش‏شناسى آن مطرح شود. به طور اختصار مسایلى که در این‏جا مورد بحث قرار مى‏گیرد، به قرار زیر است: 1. تعریف فقه مقارن؛ 2. فایده‏ها و ضرورت آن؛ 3. موضوع فقه مقارن؛ 4. علوم مقدماتى آن؛ 5. تاریخچه آن (در شیعه و سنى)؛ 6. اسباب اختلاف فقها؛ 7. اصول و روش مقارنه؛ 8. کتاب‏شناسى فقه مقارن.
  • دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی
  • ۰
  • ۰
اگر خدای پاک می‌خواست که هنگام برانگیختن انبیا درب گنج‌های طلا، و معادن زر ناب، و باغ‌های بهشت‌گونه را برایشان بگشاید، و پرندگان و وحوش زمین را به فرمان ایشان درآورد انجام می‌داد، ولی اگر آن‌گونه می‌کرد آزمایش‌ها را موردی نبود و پاداش روز کیفر باطل می‌شد و اخبار آسمان تباه می‌گردید و ثواب مبتلایان به سختی بر پذیرندگان دعوت انبیا تعلق نمی‌گرفت، و گروندگان در خور ثواب نیکوکاران نمی‌شدند و برای اسماء و لغات مفهومی نمی‌ماند.اشاره:بعثت حضرت خاتم‌الانبیا محمد مصطفی(ص)، بی‌تردید، عظیم‌ترین، تأثیرگذارترین و پر رمز و رازترین پدیدة هستی است؛ چرا که خداوند متعال پس از گذشت بیش از ششصد سال از بعثت آخرین پیامبر و طی دوران طولانی فترت، کامل‌ترین، جامع‌ترین و متعالی‌ترین دین را به دست کامل‌ترین، جامع‌ترین و متعالی‌ترین موجود جهان آفرینش به انسان‌ها ارزانی داشت و درهای خزائن حکمت و معرفت خود را بر آدمیان گشود.با بعثت حضرت ختمی مرتبت(ص) چنان انقلابی در ارض و سماء و ملک و ملکوت رخ داد که پیش از آن هرگز سابقه نداشت. بی‌شک درک و فهم چنین رویداد عظیمی تنها در توان کسانی است که خود مستقیماً از چشمة حکمت و معرفت پیامبر خاتم(ص) سیراب شده؛ و بعثت را با همه وجود حس کرده و حتی صدای شیطان را به هنگام نزول وحی بر پیامبر(ص) شنیده است؛ کسی به تعبیر پیامبر اعظم(ص) همة آنچه را که رسول خدا دیده است، به چشم خود دیده و همة آنچه را که آن حضرت شنیده، به گوش خود شنیده و تنها تفاوت او با پیامبر این بوده که به مقام نبوت نرسیده است.
  • دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی
  • ۰
  • ۰
همانطور که در فقه اسلام آمده و قانون مدنی از این نظریه تبعیت نموده است طلاق اساساً به دست مرد است یعنی با اینکه نکاح یک عقد است اما برای گسیختن این نهاد یک اراده کفایت می کند و آ، اراده مرد می باشد. این مطلب در ماده 1133 قانون مدنی آمده است که مستند آن حدیث نبوی معروف الطلاق بید من اخذ بالساق می باشد و تقریباً همه مذاهب اسلامی بر آن اتفاق نظر دارند. سئوالی که در این رابطه مطرح می گردد این است که چگونه می توان به نحوی زوجه را نیز در انحلال این تاسیس دخیل نمود؟ برای اینکه زوجه بتواند در امر انحلال نکاح دخالت داده شود باید از روش حقوقی خاصی تبعیت نمود که با مبانی فقه امامیه نیز منطبق باشد زیرا.........
  • دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی
  • ۰
  • ۰
برای مشاهده قانون جدید امور گمرکی اینجــــــا را کلیک کنید.
  • دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی
  • ۰
  • ۰
رییس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی،در نشست علمی «فقه مقارن؛ بایسته‌ها و ضرورت‌ها» که توسط معاونت پژوهشی مدرسه تخصصی فقه و اصول قم و با حضور پژوهشگران و طلاب غیر ایرانی در سالن اجتماعات این مدرسه برگزار شده بود، اظهار داشت:ارائه دیدگاه‌های عالمان مذاهب در فضایی مقایسه ای خواه همراه با طرح ادلّه هر یک و بررسی، نقد و ایجاد موازنه میان آن ها و خواه بدون آن، فقه مقارن خوانده می شود. وی گفت: بدین ترتیب فرارفتن از چارچوب یک مذهب و پرداختن به دیدگاه دیگر مذاهب، از ارکان اساسی فقه مقارن است. مبلغی افزود: در سال‌های اخیر دیدگاه حوزه علمیه قم درباره فقه مقارن تغییر یافته و بسیاری از مدارس علمیه، فقه مقارن را یکی از دروس خود قرار  داده اند. وی ادامه داد: خوشبختانه دامنه اهتمام به فقه مقارن تا سرحد تشکیل گروه‌هایی علمی با عنوان فقه مقارن در پاره ای از مدارس، گسترش یافته است.رییس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ادامه اظهار داشت: ممکن است برخی فقه مقارن را شیوه ای راجح - و نه لازم و برخوردار از کارکردهای محوری - بدانند؛ اما حقیقت این است فقه مقارن از کارکردهایی جدی و گاه انحصاری برخوردار است.
  • دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی
  • ۰
  • ۰
1. واژه‏هایى چون «علم الخلاف»، «فقه مقارن»، «فقه تطبیقى» و «علم الجدل» را براى معرفى این علم به کار مى‏برند. 2. یکى از جامع‏ترین تعاریف اصطلاحى فقه مقارن، عبارت است از: نوع ویژه‏اى از بررسى‏هاى فقهى که مراد از آن، علم به احکام شرعى در ابواب مختلف است، از جهت شناخت نظرات ائمه و فقها و مذاهب مورد اتفاق و اختلاف آنان، همراه با بیان دلایل و قواعد اصولى و جهت‏هاى نظرات آنها، که منشأ اختلاف شده است؛ البته با بیان ادله و مقایسه آنها و انتخاب قولى که به حق نزدیک‏تر است. 3. چیستى «موضوع فقه مقارن»، بستگى به تعریفى دارد که از موضوع مى‏کنیم. اگر آن‏چه آخوند خراسانى در کفایه فرموده بپذیریم، موضوع فقه مقارن، یا «آراى مجتهدان در مسایل فقهى» است و یا «آراى مجتهدان در مسایل فقهى از جهت مقایسه و ترجیح یکى بر دیگرى». 4. در فقه مقارن، آراى مجتهدان مذاهب مختلف جمع‏آورى و مقایسه مى‏شود، ولى در فقه مذهبى، دیدگاه‏هاى مجتهدان یک مذهب به‏خصوص گردآورى شده و مورد بررسى قرار مى‏گیرد.
  • دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی
  • ۰
  • ۰
1. نام‏هاى دیگر «فقه مقارن» چیست؟ 2. جامع‏ترین تعریف اصطلاحى «فقه مقارن» چیست؟ 3. فوائد و ثمرات فقه مقارن را بیان کنید. 4. تاریخچه تحقیق درباره علل و اسباب اختلاف فقها در فتوا را توضیح دهید. 5. مراحل تطور فقه مقارن در میان اهل‏سنّت را نام برده، به اختصار توضیح دهید. 6. مراحل تکون فقه مقارن در مذهب شیعه را به اختصار توضیح دهید. 7. سه اصل از اصولى را که براى محقق فقه مقارن لازم الاتباع است، بیان کنید. 8. سه کتاب از کتاب‏هاى شیعى را که در زمینه فقه مقارن نوشته شده، نام ببرید. 9. چهار کتاب از کتاب‏هاى اهل‏سنّت را درباره فقه مقارن با نام مؤلف نام ببرید.
  • دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی
  • ۰
  • ۰
یکی از مباحث حقوق خانواده و دعاوی مالی زوجین مسأله پرداخت اجرة المثل و نحله می‌باشد. اجرة المثل: به معنای پرداختن اجرة کارهایی است که زن در خانۀ شوهر انجام داده در حالیکه این امور از وظایف شرعی او نبوده و برای این کار قصد تبرع(مجانی بودن) نیز نداشته باشد، در این موارد، شوهر موظف به پرداخت اجرة المثل این کارها می‌باشد. این اجرة به حکم قانون و متناسب با کارهایی است که زن در خانه انجام داده و پرداخت آن ارتباطی با دارایی شوهر ندارد و در هر صورت باید پرداخت شود. طبق تبصرۀ ماده واحده اصلاح مقررات مربوط به طلاق مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام 1371: «چنانچه طلاق به درخواست زوجه نبوده و نیز تقاضای طلاق ناشی از تخلف زن از وظایف همسری یا سوء اخلاق و رفتار وی نباشد دادگاه به ترتیب زیر عمل می‌کند. أ‌) چنانچه زوجه کارهایی را که شرعاً به عهده وی نبوده، به دستور زوج و با عدم قصد تبرع انجام داده باشد و برای دادگاه این وضع اثبات گردد. دادگاه اجرة المثل کارهای انجام گرفته را با جلب نظر کارشناس، محاسبه و زوج را ملزم به پرداخت اجرت می‌کند.
  • دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی