فلسفه نصف بودن ارث زن چیست؟

بررسی جامع و همه جانبه این مسأله در خور تحقیقی ژرف و گسترده است، لیکن در اینجا چند نکته را به اختصار یادآور می‏شویم: الف) در نظام حقوقی اسلام بیش از هر مکتب دیگری تساوی حقوق زن و مرد رعایت گردیده است. در آغاز باید فرق بین تساوی( Equality ) و تشابه( Similarity ) را به خوبی دریافت. بی‏توجهی به این مسأله موجب خلط و مغالطه بسیاری می‏شود. تشابه به معنای همانندی و همشکلی روبناهای حقوقی است. این همان جریانی است که فمنیسم( Feminism ) غربی در دام آن گرفتار آمد و پنداشت که تبعیض‏زدایی در روابط زن و مرد در گرو وضع حقوق کاملاً مشابه است.

اثبات مطلقه ولی فقیه

مفهوم ولایت مطلقه کلمه مطلقه در دو اصطلاح متفاوت کاربرد دارد: یکی در اصطلاح حقوق اساسی و دیگری دراصطلاح فقهی. مراد ازمطلقه در حقوق اساسی وصفی برای حکومت های خود کامه است که خود را فراتر از هر قانونی و قاعده ای می خواهند و حاکم خود را در چارچوبی به نام قانون محصور و مفید نمی دانند در برابر نظام های مشروطه که حوزه اختیارات حاکم مشروط به حدود و ثغور قانون است. در اصطلاح علم حقوق و سیاست, حکومت مطلقه در بسیاری از موارد به معنای حکومت استبدادی به کار می رود. یعنی حکومتی که پایبند به اصول قانونی نبوده, هر زمان که بخواهد به حقوق اتباع خود تجاور می نماید.[1] برخی چنین تصور می کنند که مراد از ولایت مطلقه همان نظام های بی قانون و حکمرانان فراقانون است که در حقوق اساسی مورد اشاره قراردارند و در مقابل آن ها نظام های جمهوری و حاکمان قانون مدار است. بر این اساس گاهی چنین تصور می شود که لفظ «مطلقه», در ولایت مطلقه به معنای رها از هر گونه قید و شرط است و ولایت مطلقه نشانگر حکومتی است که به هیچ ضابطه و قانونی پایبند نیست.

"دحوالارض" شب و روزی که نباید از دست داد +اعمال (جمعه 21 مهرماه )

امیر مومنان فرمودند:«نخستین رحمتی که از آسمان به زمین نازل شد، در روز بیست و پنجم ماه ذی‌القعده، روز دحوالارض بوده است. و هرکس این روز را روزه بدارد و شب آن را به عبادت بپردازد، به پاداش عبادت صد‌ساله رسیده است؛ عبادت صد ساله‌ای که روز‌های آن را به روزه و شب‌های آن را به عبادت گذرانیده است. دَحو» به معنای گسترش است و بعضی نیز آن را به معنای تکان دادن چیزی از محلِ اصلی اش تفسیر کرده اند. منظور از دحوالارض (گسترده شدن زمین) این است که در آغاز، تمام سطح زمین را آب های حاصل از باران های سیلابیِ نخستین فراگرفته بود. این آب ها، به تدریج در گودال های زمین جای گرفتند و خشکی ها از زیر آب سر برآوردند و روز به روز گسترده تر شدند. از طرف دیگر، زمین در آغاز به صورت پستی ها و بلندی ها یا شیب های تند و غیرقابل سکونت بود. بعدها باران های سیلابی مداوم باریدند، ارتفاعات زمین را شستند و دره ها گستردند. اندک اندک زمین هایِ مسطح و قابل استفاده برای زندگی انسان و کشت و زرع به وجود آمد. مجموع این گسترده شدن، «دَحو الارض» نام گذاری می شود. «دحو الارض» نیز از آن‌گونه نسیم‌هایی است، که سالی تنها یک‌بار می‌وزد. تکرار دوباره این نسیم روح‌بخش برای آنان‌که جان خویش را از عطر آن آکنده نساختند، نامعلوم است. پس این فرصت طلایی را دریابیم؛ که رسول خدا (ص) فرمود:«اِنَّ لِرَبِّکُمْ فی ایامِ دَهْرِکُمْ نََفَحاتٌ فَتَعَرَّضُوا لَها لَعَلَّهُ اَن یصیبَکُمْ نَفْحَةٌ مِنْها فَلا تَشْقَوْنَ بَعْدَها اَبداً؛ همانا در طول زندگی شما نسیم‌هایی از سوی پروردگارتان می‌وزد. هان! خود را در معرض آنها قرار دهید، باشد که چنین نسیمی سبب شود که برای همیشه بدبختی از شما دور ماند». [سیوطی، جامع الصغیر، ج ۱، ص ۹۵]پس با این همه اوصاف ارزش این روز بس زیاد است لذا با توجه به توصیه های معصومین، با در نظر داشتن این روز و در صورت توانایی انجام اعمال آن خود را در جایگاه افرادی قرار دهیم که راه صد ساله را یک شبه می پیمایند.زیرا :از امیر مومنان حضرت علی(ع) روایت است که فرمودند: «نخستین رحمتی که از آسمان به زمین نازل شد، در روز بیست و پنجم ماه ذی‌القعده، روز دحوالارض بوده است. و هرکس این روز را روزه بدارد و شب آن را به عبادت بپردازد، به پاداش عبادت صد‌ساله رسیده است؛ عبادت صد ساله‌ای که روز‌های آن را به روزه و شب‌های آن را به عبادت گذرانیده است. و هر جماعتی که در این روز گِرد هم آیند و به ذکر پروردگار بپردازند، پراکنده نخواهند شد مگر آنکه خواسته‌های آنان برآورده خواهد شد و در این روز هزاران رحمت از سوی پروردگار نازل می‌شود که نود و نه درصد آن از آنِ کسانی است که روزش را به روزه و ذکر مشغول باشند و شبش را به احیا و عبادت».[مراقبات، صص ۱۸۶ و ۱۸۷]برای اهل مراقبت و سیر وسلوک ، طاعت وعبادت در این شب اهمیت ویژه ای دارد زیرا نسبت به دیگر ایام مشهور مورد توجه عامه مردم نیست و آنها کمتر در این ایام به طاعت خدا مشغول می گردند ، لذا دحوالارض می تواند از ایام ممتاز سال باشد زیرا توجه در زمان غفلت عموم از مراقبات مهم باعث سرعت اجابت است واعمال نزد حضرت حق بزرگتر وبه قبول نزدیکتر و اجر بیشتری دارد.

احترام به علما و اساتید

ارزش علم و دانش در قرآن: یکی از ارزش‌های اسلامی در قرآن، «علم و دانش» است. «... هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَ الَّذِینَ لا یَعْلَمُونَ...»[1] «آیا دانایان و نادانان با هم برابرند؟». آیا کسانی که در تحصیل فضایل و آگاهی‌های مفید و مؤثر در کمال خویش گام بر می‌دارند، با گروهی که از حیات جز خواب و خوراک و... چیزی نمی‌دانند برابرند؟ شکی نیست که برتری و ارجحیت، همانا از آن کسانی است که در راه تحصیل علم گام بر می‌دارند، و ساعت‌هایی را به تعلیم و تعلم سپری می‌سازند و از دیار جهالت و لو چند قدم در شبانه روز به سوی عالم علم و نور،‌ هجرت می‌کنند:

تحصیل و کسب علم

تحصیل و کسب علماهمیت علم و دانش یکی از گرایشهای فطری انسان حقیقت جویی است و یکی از تواناییهای انسان قدرت شناخت واقعیات است. شناخت خود و جهان پیرامون یا به عبارت دیگر خودآگاهی و دیگرآگاهی از ویژگی های انسان است. انسان با آگاهی از خویشتن، قادر می شود چیزهای دیگر را بشناسد و حتی خداشناس گردد. پیش از این، اهمیت خودشناسی را یادآور شدیم؛ اکنون تأکید می کنیم که خودشناسی مبدأ همه شناختهای ماست و کسی که خود را بشناسد: اولاً ضرورت شناختهای دیگر بر او آشکار می شود، زیرا به غایت وجودی خود پی می برد و به ضعف و کاستی بالفعل خویش آگاه می گردد و ضرورت شناخت مسیر و شیوه حرکت به سوی مقصد را در می یابد و ثانیاً شناخت های دیگر برای او ممکن می گردد. امیرالمؤمنین ـ علیه السّلام ـ فرموده اند: کیف یعرف غیره من یجهل نفسه؛[1] کسی که به خویشتن جاهل است چگونه غیر خود را می شناسد.

راستگویى

حدیث (1) امام صادق علیه السلام : إِنَّ اللّه عَزَّوَجَلَّ لَم یَبعَث نَبیّا إِلاّ بِصِدقِ الحَدیثِ وَأَداءِ المانَةِ إِلَى البَرِّ وَالفاجِرِ؛خداى عزوجل هیچ پیامبرى را نفرستاد، مگر با راستگویى، و برگرداندن امانت به نیکوکار و یا بدکار. کافى، ج2، ص104، ح1 حدیث (2) امام صادق علیه السلام : إِنَّ الصّادِقَ أَوَّلُ مَن یُصَدِّقُهُ اللّه عَزَّوَجَلَّ یَعلَمُ أَنَّهُ صادِقٌ وَتُصَدِّقُهُ نَفسُهُ تَعلَمُ أَنَّهُ صادِقٌ؛راستگو را نخستین کسى که تصدیق مى کند، خداى عزوجل است که مى داند او راستگوست و نیز نفس او تصدیقش مى کند که مى داند راستگوست. کافى، ج2، ص104، ح6 حدیث (3) رسول اکرم صلى الله علیه و آله : یا عَلىُّ اصدِق وَإِن ضَرَّکَ فِى العاجِلِ فَإِنَّهُ یَنفَعُکَ فِى الآجِلِ وَلاتَکذِب وَإِن یَنفَعکَ فِى العاجِلِ فَإِنَّهُ یَضُرُّکَ فِى الآجِلِ؛اى على راست بگو اگر چه در حال حاضر به ضرر تو باشد ولى در آینده به نفع توست و دروغ نگو اگر چه در حال حاضر به نفع تو باشد ولى در آینده به ضرر توست. میراث حدیث شیعه، ج2، ص17، ح65

توکّل

یکی از مفاهیم عام در اخلاق اسلامی که ناظر به صفتی نفسانی و بیانگر رابطه ای خاص میان انسان وخداوند است، مفهوم «توکّل» می باشد. در این مختصر این مفهوم را از جهت منزلت و جایگاه آن، ماهیت و درجاتش و نسبت آن با سعی و کوشش مورد مطالعه قرار می دهیم. یک) ماهیت توکّل: عالمان اخلاق در باب ماهیت آن گفته اند: توکل یعنی اعتماد و اطمینان قلبی انسان به خداوند در همه‌ امور خویش و بیزاری از هر قدرتی غیر از او. البته تحقق این حالت در انسان متوقف است بر ایمان و یقین و قوّت قلب نسبت به این که هیچ قوّت و قدرتی جدا از خداوند در کار عالم و آدم اثر گذار نمی باشد و همه علل و اسباب مقهور قدرت الهی اند و تحت اراده او عمل می کنند، که خود در واقع مرتبه ای از مراتب توحید است. بنابراین ریشه و اساس «توکّل»، توحید است و جز با حصول توحید شکل نمی گیرد.[1]

تواضع

تواضعتواضع آن است که انسان، خود را از کسانی که در جاه و مقام از او پایین ترند، برتر نداند و نیز به معنای شکسته نفسی و افتادگی آمده است که آدمی خود را از دیگران بالاتر نبیند.[1] ریشه تواضع «وضع» است به معنای خویش را کوچک نشان دادن، در مقابل «تکبر» که خود را بزرگ دانستن است.[2] باید توجه داشت که مفهوم تواضع به معنای کوچکی کردن و به دیگران ارج نهادن است، نه آنکه تواضع خود را خوار کردن و زیر بار ذلّت رفتن باشد، تواضع اقدامی است که انسان داوطلبانه در برابر دیگران به خاطر امتیازاتی که در آنان احساس می کند، انجام می دهد، ممکن است فردی خود را برابر دیگران از جهتی یا جهاتی دارای امتیاز ببیند، برای اینکه مبادا به غرور و تکبر مبتلا شود باید به جهات امتیاز خود توجه نکند، بلکه به امتیازهای دیگران، حتی احتمال پاره ای امتیازات در آنان توجه کند و به خاطر همان جهات امتیاز، فروتنی کند؛ اما ذلّت امری است که معمولاً از ناحیه دیگران تحمیل می گردد، و در ذلّت، فردِ ذّلت پذیر تحقیر می شود، اگر تواضع با ذلت همراه شود، مردود است.

وفای به عهد

وفای به عهد و پیمان که یکی از فرایض و از جمله آداب معاشرت و حسن سلوک با مردم به شمار می رود، باید همیشه مورد توجه سالک الی الله باشد. در قرآن مجید و روایات اسلامی به این امر فوق العاده اهمیت داده شده که برخی از آیات و روایات را یادآور می شویم. وفای به عهد در قرآن وفای به عهد علامت ایمان قرآن مجید یکی از ویژگیها و خصوصیات افراد با ایمان را وفای به عهد می داند و می فرماید: وَ الَّذِینَ هُمْ لِأَماناتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ راعُونَ.[1] مؤمنان آنها هستند که امانتها و عهد خود را مراعات می کنند

پرداخت صدقه برای حضرت مهدی (ع)

پرداخت صدقه برای حضرت مهدی (ع) از جمله وظایف منتظران حضرت مهدی (عج) ، صدقه دادن به نیت سلامتی و تندرستی وجود مبارک امام (ع) است. در این جا یک سوال مطرح است و آن این که وجود، سلامتی و بقای حضرت با عنایت خداوند متعال صورت می گیرد و وجود مبارکش که در سالیان طولانی از سوی پروردگار محافظت شده است ، چه نیازی به صدقه دارد؟ در پاسخ باید گفت صدقه برای حضرت مهدی (ع) به دو شکل متصور است: - صدقه از جانب امام (ع): یعنی انسان به نیابت از آن حضرت صدقه دهد تا برای ایشان ثواب و اجر حاصل گردد، همان طور که می توان به نیابت آن حضرت حج انجام داد. در این موارد اشکالی وجود ندارد زیرا سخن از درخواست سلامتی برای حضرت مطرح نیست.

هموار شدن راه بهشت با صبر در ناملایمات

هموار شدن راه بهشت با صبر در ناملایمات عامه و خاصه از رسول خدا (ص) روایت کرده اند که آن حضرت فرمود: الْجَنَةُ مَحْفُوفَةٌ بِالْمَکَارِهِ وَ الصَبْرِ، فَمَنْ صَبَرَ عَلَی الْمَکَارِهِ فِی الدُنْیَا دَخَلَ الْجَنَةَ؛ وَ جَهَنَمُ مَحْفُوفَةٌ بِاللَذَاتِ وَ الشَهَوَاتِ، فَمَنْ أَعْطَی نَفْسَهُ لَذَتَهَا وَ شَهْوَتَهَا دَخَلَ النَارَ. («مصباح الفلاح» طبع سنگی، تألیف آخوند ملامحمد جواد صافی گلپایگانی ص30و31) بهشت و صبر: «راه بهشت مشحون و مملو است از ناگواریها و شکیبائی در برابر آنها، کسی که در دنیا بر مشکلات راه خدا صبر کند و با نفس خود مجاهده کند و در مقابل ناملایمات شکیبائی ورزد داخل بهشت می شود؛ ولی راه جهنم پر است از شهوات و لذات، کسی که در مقابل خواسته های نفس أماره سر تسلیم فرود آورد و آنچه نفسش از شهوات از او بخواهد به او بدهد عاقبتش آتش دوزخ خواهد بود».

تاثیرات دعا

تاثیرات دعا دعا ارتباط دل و عقل انسان با خداوند است که هر چیز را به نیکوترین وجه خلق نمود و به انسان امر کرد: «ادعونی استجب لکم، بخوانید مرا تا اجابت کنم شما را» توسل به ائمه اطهار(علیه السلام) و دعا کردن و واسطه قرار دادن آن ها در پیشگاه حق تعالی که خداوند متعال برای بندگان خاص خود احترام خاصی قائل است. زیارت هم برای توسل به درگاه ائمه اطهار(ع) تقاضای شفاعت این پیشوایان معصوم(ع) از ما نزد خداوند است و خود نوعی دعا است و این نوع دعا درخواست از خداوند با شفیع قرار دادن از بهترین بندگانش و تقاضا بصورت غیرمستقیم و با واسطه است.

دروغ از منظر قرآن و روایات

دروغ از منظر قرآن و روایات دروغ از بدترین معایب، زشت ترین گناهان و منشأ بسیاری از مفاسد است و بالطبع از کارهای زشت و ناپسند و عادت به آن از رذایل اخلاقی و از گناهان کبیره است و تا ضرورت و مصلحت مهمی در میان نباشد ، دروغ گفتن جایز نمی باشد. دروغ در دنیا و آخرت انسان را از رحمت الهی محروم می کند و در میان مردم بی اعتبار می نماید و اعتماد عمومی را سلب و جامعه را به بیماری نفاق دچار می سازد و از آفات زبان و خراب کننده ایمان است. علت اصلی دروغ ، عقده حقارت و خود کم بینی انسان دروغگو است و این یکی از نکات روانی است که به عنوان روانشناسی اخلاقی در کلمات معصومین به آن اشاره شده است.

آثار ذکر در سازندگی روحی و اخلاقی

آثار ذکر در سازندگی روحی و اخلاقی یکی از زیباترین جلوه های ارتباط عاشقانه با خدا و اساسی ترین راه های سیر و سلوک ، ذکر است؛ یعنی مترنّم بودن زبان و قلب انسان به اسماء حُسنای الهی و شاداب نگه داشتن گل روح در زیرباران یاد حق. ذکرخدا، از یادبردن هستی محدود خویش در رهگذر یاد اسمای الهی است و تداوم و استمرار آن زنگار گناهان را از روی دل می زداید؛ زیرا غفلت و فراموشی حق تعالی ، ساحت دل را مکدّر می کند. ذکرخدا ارتباط معنوی عبد سالک با ربّ مالک است و این انسان است که نباید خود را وقف زندگی مادی کند و مقصد را درخود و دنیای خود محدود سازد، بلکه باید خود را برای سفر پرفراز و نشیب ابدّیت آماده و مهیّا کند. درمجموع ذکر خداوند آثار و ثمرات اعجاب آور و باشکوهی دارد که هریک از آنها در سازندگی روحی و اخلاقی انسان تأثیر به سزایی دارد. این آثار عبارتنداز:

آیات اخلاقی

آیات اخلاقی قرآن 1. توکل: « وَ مَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَی اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِکُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدْراً » (طلاق / 3) وهر کس بر خدا توکل کند، کفایت امرش را می‌کند، خداوند فرمان خود را به انجام می‌رساند، و خدا برای هرچیزی اندازه‌ای قرار داده است. 2. تقوا: « مَنْ یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً وَ یَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لا یَحْتَسِبُ » (طلاق / 2و3) هر کس تقوای الهی پیشه کند، خداوند راه نجاتی برای او فراهم می‌کند و او از جایی که گمان ندارد، روزی می‌دهد.

ذکر ویاد خدا در روایات معصومین

ذکر و یاد خدا در روایات معصومین(ع) خداى تعالى فرمود: هرگاه به دل بنده‌اى سر زنم و ببینم که یاد من بر آن چیره گشته است، اداره و تربیت او را خود به‌عهده گیرم و هم‌نشین و هم‌سخن و هم‌دم او شوم. بحارالانوار/93/162 بنده‌ام! اگر مرا در تنهایى یاد کنى تو را در تنهایى یاد کنم و اگر در میان جماعتى یادم کنى تو را در میان جماعتى بهتر و فراوان‌تر از جمع تو، یاد کنم. کنزالعمال/1797 پیامبر خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم: بر شما باد به یاد خدا، زیرا یاد خدا شفاست و بپرهیزید از یاد مردم، زیرا آن درد و بیمارى است. تنبیه‌الخواطر/1/8

نفاق و دوروئی

نفاق و دوروئی   واژه هاى «نفاق» و «منافق» واژه هاى عربى هستند که بر اثر فزونى استعمال جزو زبان فارسى درآمده و همگى با این دو لفظ، و معنى ومفهوم آنها آشنایى داریم. نویسندگان فرهنگ هاى عربى چنین مى گویند: نفاق از کلمه «نافقا» گرفته شده که به یکى از دو سوراخ لانه موش صحرایى گفته مى شود، زیرا این حیوان براى ساختن لانه، زمین را سوارخ مى کند و به حدى پیش مى رود که به قشر زمین مى رسد و آن را نازک مى سازد ولى از بین نمى برد، هر موقع خوف و ترس براى آن در لانه رخ داد، فـوراً پـوسته را بر انـداخته و از آن درب فرا ر مى کنـد، سوراخ نخست را «نافقـا» و دومى را «قاصعـا» مى گوینـد، قسمـت دوم از لانـه آن، به ظاهر خاک است ولى درون آن، گودى و فرو رفتگى است بسان منافق که ظاهر او ایمان و در درون او کفر است.([1])

عوامل انس و الفت در خانواده

عوامل انس و الفت در خانواده خانواده یکی از نظام های اولیه جوامع بشری است که با وجود تحولات اساسی در اهداف و کارکردهای خود ثابت مانده و هنوز در همه جوامع، اهمیت اساسی دارد. خانواده مناسب ترین نظام برای تأمین نیازهای مادی و روانی بشر بوده و بهترین بشر را برای تأمین امنیت و آرامش روانی اعضا، پرورش نسل جدید و اجتماعی کردن فرزندان و برآورده ساختن نیازهای عاطفی افراد فراهم نموده است. با این حال در عصر حاضر نظام خانواده دچار مشکلات و چالش های اساسی شده و حتی گاه اساس و تمامیت آن نیز زیر سؤال رفته است. با وجود تحولات اجتماعی، صنعتی و علمی، مشکلات متعددی برای خانواده در اکثر جوامع از جمله جامعه ایران پدید آمده و اختلافات خانوادگی و طلاق و فرزندان بی سرپرست و بزه کاری نوجوانان و جوانان نشان دهنده مشکلات اساسی موجود در جامعه است. می توان اذعان کرد بخش عمده ای از مشکلات جامعه ریشه در مسایل خانواده دارد و چنان چه محیط خانواده سرد و بی روح باشد، زمینه ساز ناهنجاری های مختلف خواهد شد.