وصیت و وقف و راث زوجه و عول و تعصیب در فقه اسلامی

وصیت و وقف و راث زوجه و عول و تعصیب در فقه اسلامی نویسنده : )و ارث زوجه و عول و تعصیب در فقه اسلامی( مترجم : هاشم معروف الحسنی ناشر : بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی تعداد صفحات : 279 عزیز فیضی خود زنی منجر به مرگ اگر انسان خود را زخمی کند و یا چیزی را که معمولا موجب مرگ می‏شود به کار ببرد، همه‏ی فقها به شهادت صاحب جواهر معتقدن چنین شخصی اگر در حالت مجروحیت و احتضار وصیت کند، وصیتش مطلقا صحیح نیست، خواه تملیکی باشد خواه عهدی. بعضی از فقها معتقدند کسی با این نظریه مخالف نیست و تنها سند فقها بر بطلان چنین وصیتی حدیث صحیح ابی ولاد از امام صادق علیه‏السلام است که فرمود: «هر کس عمدا خودکشی کند، برای همیشه جایگاهش دوزخ است.» سائل عرض کرد: اگر کسی وصیت کرده، سپس بلافاصله خودکشی کند، آیا وصیتش نافذ است؟ امام فرمود: اگر پیش از مجروح کردن خود یا ارتکاب عملی که به مرگ وی منجر می‏شود وصیت کند، وصیتش در یک سوم اموال نافذ است، اما اگر بعد از مجروح کردن خود یا ارتکاب عملی که موجب مرگ می‏شود وصیت کند، وصیتش جایز نیست.»

متعه از دیدگاه اهل سنت

ازدواج موقت در قرآنازدواج موقت ابتدا در میان یهود، فارس و غیره وجود داشته است. و به جامعه جاهلی جزیره العرب سرایت کرده است. وقتی دین اسلام آمد در ابتدای دعوت دوبار با نزول این آیات تحریم شد:(المؤمنون: 5-7، المعارج: 29-31).«و آنها که دامان خویش را (از بی‌عفتی) حفظ می‌کنند. جز با همسران و کنیزانشان، چرا که بهره‌گیری از اینها مورد سرزنش نخواهند بود. و هر کس جز اینها را طلب کند، متجاوز است».از این آیات مکی مشخص می‌شود که اصل در فروج حرمت است و اما تحلیل آن استثنا است که بعداً ذکر می‌شود پس دربارة هر چه سکوت کرد حرام است.و از این ایه بخوبی فهمیده میشود که ایندو محور اصلی حرمت است، استثناء حلال و شامل دو نوع نکاح است یعنی غیر از آن دو همه حرامند. اما خداوند برای اینکه راه اشتباه و التباس را بر انسان ببندد با نص صریح غیر از آن دو نکاح را تحریم کرده است بنظر میرسد که خداوند دو نوع ازدواج را مطرح کرده است و درغیر اینصورت میفرماید باید عفت کنیدپس هر راه دیگری غیر از آن دو نکاح حرام است خواه با زنا، متعه یا استبضاع و ... باشد.مسلمانان در عهد مکی این نکاح(ازدواج موقت) را به خاطر حرمت آن انجام نداده‌اند و هنگامی که به مدینه هجرت کردند آیات نازل شده جز نکاح دائم و نکاح ملک یمین چیز دیگری را اضافه نکردند. کسی که از همسر موقت تمتع می‌کند در واقع نمی‌توان آن را زوجه او نامید. چون در صورت مرگ یکی از آنها از همدیگر ارث نمی‌برند. خداوند می‌فرماید: «و براى شما، نصف میراث زنانتان است، اگر آنها فرزندى نداشته باشند ...». (النساء: 12)اگر همسر موقت زوجه محسوب می‌شد باید از همدیگر ارث می‌بردند ...« و اگر فرزندى داشته باشند، یک چهارم از آن شماست».

اعتبار علم قاضی

مقاله ای را که در پیش رو دارید در صدد اثبات حجیت علم قاضی در فیصله دادن دعاوی است . اگر چه در برخی از روایات، اعتبار علم قاضی نفی شده است، اما . . . . . . در ادامه مطلب بخوانید . . . . . .

قتل ناشی از اشتباه

جرایم علیه اشخاص از جمله مباحث مهم حقوق کیفری اختصاصی می‌باشد که به دو بخش جرایم علیه تمامیّت جسمانی و جرایم علیه شخصیّت معنوی تقسیم می‌شود. در این بین جرایم علیه تمامیّت جسمانی (مثل قتل، قطع عضو، جرح، ضرب، سقط جنین) نسبت به جرایم علیه شخصیّت معنوی (مثل توهین، افترا، قذف، نشراکاذیب) از اهمیت بیشتری برخوردار است. در بین جرایم علیه تمامیت جسمانی، جرم قتل نیز از همه مهمتر است چرا که بنا به تعریف، قتل عبارت است از سلب حیات از انسان زنده و به این ترتیب جرم قتل، با ارزش‌ترین موهبت الهی به انسان را که همان جسم و جان او باشد، از وی می‌گیرد

اقرار زوج به عدم استطاعت جهت پرداخت نفقه از مصادیق عسر و حرج است

رای شعبه 30 دیوان عالی کشور (( با توجه به اقرار زوج به این که قدرت مالی نداردکه بتواند مخارجه زوجه ومسکن برای او تهیه کند مورد از مصادیق ماده 1129 قانون مدنی می باشد، مضافا" براین که در مورد پرونده بند 1 و 9 از شرایط ضمن عقد که به امضای زوجین رسیده تحقق پیدا کرده و با استعلام از مدت محکومیت زوج احیانا" بند 6 نیز تحقق پیدا می کند0 بنابراین دادنامه تجدید نظر خواسته که مراعات جهات فوق نشده نقض و به شعبه همعرض ارسال می شود0)) (71/1075/30) مرجع : کتاب علل نقض آراءمحاکم درموضوعات احوال شخصیه ومدنی دردیوان عالی کشور تالیف : یداله بازگیر،ازانتشارات ققنوس ،چاپ اول ، 1376 سابقه : در این پرونده زوجه به طرفیت همسرش به خواسته تعیین و تکلیف طلاق

پژوهشی در مورد زنان اهل کتاب در آیه 221 بقره

آنچه که به نظر صحیح و قوی‌تر می‌رسد، نظریه‌ی صاحب مسالک و فخر رازی است؛ و ما نمی‌توانیم با آنچه که مرحوم علاّمه فرموده‌اند مساعدت کنیم. برای روشن شدن مطلب چند نکته را باید ذکر کنیم. اولین نکته که اساس فرمایش مرحوم علاّمه است، تحقیقی در مورد آن بیان می‌کنیم. ایشان فرمودند: اگر عنوانی مثل شرک یا کفر، به کسی اسناد داده شد و گفتند «من کفر» یا «من شرک»، اسناد، ملازمه‌ای با وصف و تسمیه ندارد. اگر در آیه‌ی حج می‌فرماید: (وَمَن کَفَرَ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَنِىٌّ عَنِ ٱلْعَٰلَمِینَ) لازمه‌اش این نیست که به تارک الحج می‌توان کافر گفت. آن وقت فرمودند یهود و نصاری، هرچند شرک اعتقادی دارند و شرک در عبودیت دارند، اما فرق است بین اسناد شرک و بین این که بگوییم اینها مشرک هستند. لذا، فرمود به اهل کتاب می‌شود اسناد شرک داد، اما نمی‌شود گفت که اینها مشرک است. اولاً در توضیح کلام مرحوم علاّمه گفتیم: این بحث هم ادبی است و هم در مقدمات علم اصول در بحث مشتق مطرح می‌شود که اگر کسی در زمانی ظلمی ‌را انجام داد، شد «مَن ظلَم» آیا عنوان استمراری ظالم بر او تطبیق می‌کند یا اینکه نه، این عنوان بر او تطبیق نمی‌کند؟ بزرگان اصول یک بحثی را دارند که مبادی مشتقات مختلف است؛ ....

4دسته قاضی

در احادیث هست که: قاضی ها به ۴ دسته تقسیم می شوند ۱- قاضی که می داند و به حق حکم می کند ۲- قاضی که می داند و به حق حکم نمی کند. ۳- قاضی که نمی داند و به حق حکم می کند. ۴- قاضی که نمی داند و به ناحق حکم می کند. که تنها دسته ی اول وارد بهشت می شوند و سه دسته ی بعد اهل جهنم هستند. البته قضاوت واجب کفایی است و نبود آن باعث اختلال در نظم جامعه می شود. پس با احتیاط رفتار کنیم.

قواعدی از فقه

بی‌تردید فقه اسلامی از شریف‌ترین علوم مورد نیاز در ابعاد مادی و معنوی، فردی و اجتماعی زندگی انسان به شمار می‌آید که از منابع کتاب، سنت، عقل و اجماع به دست می‌آید. قواعد فقهی که منشأ استنباط احکام شرعی قرار می‌گیرند نیز از همین منابع به دست م‍ی‌آیند نخستین کتابی که در فقه شیعه درباره قواعد فقه نگاشته شد، «القواعد و الفوائد» نوشته «ابوعبدالله شمس‌الدین محمد» معروف به «شهید اول» است.قواعد فقه نظیر اصول فقه، نقش برجسته‌ای در استنباط فروع فقهی بر پایه مبانی شریعت دارد، چنان‌که گاه از یک قاعده فقهی صدها مسأله فقهی متفرع می‌شود. این واقعیت موجب آن شده است که قواعد فقهی نیز نظیر دانش‌های اصول و فقه به مثابه دانشی با اهمیت در برنامه‌های درسی ـ آموزشی مورد توجه قرار گیرد.

اظهار نامه چیست ؟

نحوه تنظیم اظهار نامه اوراق اظهار نامه در محل فروش تمبر و اوراق قضایی در مجتمع‌های قضایی در اختیار مراجعین گذاشته می‌شود. در صورتی که بخواهیم برای یک نفر اظهار نامه بنویسیم، می‌بایست مطالب خود را در سه نسخه تنظیم نماییم (برای هر نفر اضافی هم می‌باید یک نسخه اصلی تنظیم گردد).

قتل فرزند توسط مادر در فقه شیعه

فقهای شیعه تقریباً اتفاق ِنظر دارند که اگر پدر یا جد پدری فرزند خود را عمداً بکشد قصاص نمیشود اما این حکم در مورد مادر و سایر اقوام مقتول وجود ندارد که در زیر به برخی از فتاوای ایشان اشاره میکنیم : ..................................... مرحوم محقق نجفی در این خصوص میگوید :

جایگزین حبس

همانطور که میدانیم وقوع جرم و بزهکاریهای یکی از شاخصه های اجتماعی است که همواره خود را در قالب منفی معرفی می کند. و به عبارتی کجروی افراد از هنجارها و عرف و روال جامعه باعث می شود که عده ای به عنوان مجرم و خلافکار شناخته شده که مبحث اصلی ما در این مقوله می باشد. برای بررسی بهتر و دقیق این ناهنجاریها باید بزه را به عنوان یک آسیب اجتماعی پذیرفت و در صدد شناسایی عوامل و کارکردهای نهان و آشکار آن بود تا با درک واقعی و حقیقی مساله را شناخت و اقدامات راهبردی و اساسی در جهت بهبود وضعیت موجود و کاستن آمار بزهکاران که هدف اصلی که در این گروه سنی می باشد اهتمام ورزید.

شرایط و موجبات حد در شرب خمر

مسکر یعنی چه ؟ سکر به معنی مستی و حالتی است که میان انسان و عقل او عارض می شود یا قرار می گیرد و یا حالتی است که از نوشیدن الکل اتیلیک و اقسام دیگر آن حاصل می شود . سکر اسمی است برای هر چیز که سکر آورد و مست کننده باشد . سکر یعنی بند آوردن و بسته شدن مجرای آب و این تعبیر به جهت اینکه میان انسان و عقلش که آب حیات او است سد می گردد . (1) علامه طباطبایی ، صاحب تفسیر المیزان عقیده دارد :

صلاحیت دادگاه مدنی خاص

صلاحیت دادگاه مدنی خاص به شرح زیر است: 1. دعاوی راجع به نکاح و طلاق و فسخ نکاح و مهر و نفقه زوجه و سایر اشخاص واجب النفقه و حضانت 2. دعاوی راجع به نسب و وصیت و وقف و ثلث و حبس و تولیت و وصایت 3. نصب قیم و ناظر و ضم امین و عزل آنها 4. سایر دعاوی حقوقی به تراضی طرفین و رسیدگی به دعاوی مطالبه اجره‌المثل زوجه پس از طلاق5. دادگاههای مدنی خاص می‌توانند در امور جزایی که با دعاوی حقوقی مطروحه در آن دادگاه ارتباط مستقیم پیدا می‌کند رسیدگی نموده حکم مقتضی را طبق مقررات صادر نمایندمادامی که در محلی دادگاه مدنی خاص تشکیل نشده بود و یا بعد از تشکیل به جهتی منحل شده بود دادگاههای عمومی دادگستری به امور مذکور در ماده فوق رسیدگی می‌کرد ولی دعاوی راجع به اصل نکاح و طلاق به نزدیکترین دادگاه مدنی خاص ارجاع می‌گردید.

پژوهشی درباره آیه 221 بقره پیرامون نکاح

(وَلَا تَنکِحُوا۟ ٱلْمُشْرِکَٰتِ حَتَّىٰ یُؤْمِنَّ ۚ وَلَأَمَةٌۭ مُّؤْمِنَةٌ خَیْرٌۭ مِّن مُّشْرِکَةٍۢ وَلَوْ أَعْجَبَتْکُمْ ۗ وَلَا تُنکِحُوا۟ ٱلْمُشْرِکِینَ حَتَّىٰ یُؤْمِنُوا۟ ۚ وَلَعَبْدٌۭ مُّؤْمِنٌ خَیْرٌۭ مِّن مُّشْرِکٍۢ وَلَوْ أَعْجَبَکُمْ ۗ أُو۟لَٰٓئِکَ یَدْعُونَ إِلَى ٱلنَّارِ ۖ وَٱللَّهُ یَدْعُوٓا۟ إِلَى ٱلْجَنَّةِ وَٱلْمَغْفِرَةِ بِإِذْنِهِۦ ۖ وَیُبَیِّنُ ءَایَٰتِهِۦ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَذَکَّرُونَ) .  آیه شریفه می‌فرماید نکاح مرد مسلمان با زن مشرکه باطل و حرام است؛ و نکاح زن مسلمان با مرد مشرک حرام است. اجمال آیه شریفه در این معناست که مرد مسلمان با زن مشرکه نکاح نکند و اگر امر دائر بین زن کنیز مؤمن و زن حرّ مشرک باشد، کنیز مؤمنه از مشرکه بهتر است. همچنین است در عکس قضیه. معنی نکاح در این آیه اولین نکته‌ای که در این آیه شریفه مطرح است، این است که معنای کلمه نکاح چیست؟ نکاح را قبلاً هم بیان کردیم که در لغت به معنای وطی قرار داده‌اند، به معنای جماع قرار داده‌اند؛ حال، آیا در این آیه شریفه هم به همین معناست، یا اینکه در این آیه شریفه نکاح به معنای عقد است؟ صاحب کتاب مسالک الافهام در جلد سوم صفحه 235 می‌فرماید: الأکثر علی أنّ النکاح فی هذه الموارد یراد به العقد نکاح در این موارد عقد نکاح است. زمخشری در کشّاف می‌گوید ما جاء النکاح فی القرآن إلاّ بمعنی العقد نکاح در قرآن فقط به معنای عقد آمده است؛ و در قرآن کلمه نکاح به معنای غیر عقد نیامده است. صاحب کتاب مجمع البیان، مرحوم طبرسی می‌فرمایند: إنّ أصله الوطی ثمّ کثر حتی قیل للعقد معنای لغوی نکاح وطی و جماع است؛ کثرت الاستعمال در آن بوده و بعد از کثرت استعمال به معنای عقد استعمال شده است.   به ادامه مطلب رجوع نمایید...        

خدایا در این عید آسمانی ...

خدایا فرج امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف برسان قلب نازنینشون از ما راضی و خوشنود بفرما خداوندا توفیق قرائت قرآن در روز جمعه نصیب همه کن خداوندا به همه توفیق کسب و تولید علم بفرما خداوندا ما را آنی به خود وا مگذار خداوندا ما را به راه راست هدایت بفرما خداوندا قلبمون را از محبت اهل بیت پر کن خداوندا توفیق بده هیچ وقت بی احترامی به والدینمون نکنیم و بتونیم حقشون را ادا کنیم خداوندا کاری کن که هم تو از ما و هم ما از تو راضی باشیم خداوندا توفیق شناخت مسیر درست از نادرست به ما بده خداوندا ما را از ظلمت برهان و به سوی نور هدایت بفرما خداوندا همه مریض ها را شفا بده خداوندا روح ما را همواره تشنه حق قرار بده خداوندا توفیق زیارت ائمه علیهم السلام و کعبه نسیب همه بفرما خداوندا قلب ما را به نور قرآن منور بفرما خداوندا توفیق بندگی نسیب همه بفرما خداوندا ما را از آمرین به معروف و ناهیان از منکر قرار بده خداوندا ما را از نماز گزاران در اول وقت قرار بده خداوندا توفیق نماز شب نسیب همه ما بفرما خداوندا ما را از مقربین درگاهت قرارمون بده خداوندا درهای رحمتت را به سوی ما بگشا خداوندا شادی واقعی بر ما نازل بفرما خداوندا ما را از دوستان دوستانت و دشمنان دشمنانت قرار بده خداوندا همه ما را به بهشت وارد نما خداوندا آتش جهنم را بر بدن ما حرام کن خداوندا توفیق همنشینی با ائمه علیهم السلام در بهشت نسیب همه ما بفرما خداوندا روزی حلال و واسع و طیب نسیب همه ما بفرما خداوندا چشم ما را به جمال امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف روشن فرما خداوندا توفیق تربیت فرزند صالح نسیبمون بفرما خداوندا آخر و عاقبت همه ما را ختم به خیر بفرما خداوندا گذشتگان را رحمت و زندگان را مرحمت فرما خداوندا در لحظه احتضار (= جان دادن) به دادمان برس خداوندا وارثان ما را از نیکان قرار بده خداوندا همه گناهان ما را ببخش و در بقیه عمر از گناه بازمان دار خداوندا توفیق سربلندی در همه آزمون ها و فتنه ها نصیبمان بفرما خداوندا آنچه گفتیم و نگفتیم و بدان محتاجیم کرامتاً نسیب ما بفرما خدایا چنان کن سر انجام کار تو خوشنود باشی و ما رستگار

مختصری درباره قضاوت زن

درباره قضا و داورى زن مى‏توان گفت: برخى از فقیهان نام‏آور امامیه نه تصریح به شرطیت ذکورت نموده‏اند، تا زن فاقد شرط قضا باشد و نه تصریح به مانعیت انوثت کرده‏اند، تا زن واجد مانع داورى باشد. البته گروهى از فقهاى بزرگ شیعه تصریح به اشتراط ذکورت نموده‏اند مانند قاضى ابن البراج در المهذب، و محقق‏ره در شرایع الاسلام و نیز در المختصر النافع و علامه‏ره در قواعد الاحکام و در ارشاد الاذهان و شهید اول‏ره در اللمعة‏الدمشقه. چنانکه نظام الدین ابى‏الحسن سلمان بن الحسن بن سلیمان صهرشتى در کتاب اصباح الشیعه بمصباح الشریعه تصریح به اعتبار ذکورت کرده است، و عده‏اى از بزرگان متاخر هم مانند صاحب جواهر و شیخ انصارى و ملا ضیاءالدین عراقى‏رضوان الله تعالى علیهم اجمعین تصریح به اشتراط ذکورت کرده‏اند.

عید غدیر عید ولایت بر منتظران امام عصر (روحی فداه)و همه ی آزادگان جهان مبارک باد

رخداد غدیر در ذى‏الحجه سال دهم هجرى، تنها یک حادثه تاریخى نیست؛غدیر، تنها نام یک سرزمین نیست، یک تفکر است؛نشانه‏اى است از تداوم خط نبوت؛چشمه‏اى است که تا پایان هستى مى‏جوشد؛غدیر، روز اکمال دین، اتمام نعمت و موجب خشنودى خداست؛روز بزرگ، روز گشایش و روز تکامل است؛غدیر، نه تاریخ است، نه جغرافیا و نه روایت، بلکه ولایت است؛پیشوند غدیر، رسالت است و پسوند آن، ولایت و امامت.         التماس دعا...

قانون منع خشونت علیه زن

مادۀ اول: این قانون در روشنی احکام مواد بیست و چهارم و پنجاه و چهارم قانون اساسی افغانستان وضع گردیده است. اهداف مادۀ دوم: اهداف این قانون عبارت اند از: 1- تأمین حقوق شرعی و قانونی و حفظ کرامت انسانی زن.