فضیلت ازدواج در حقوق اسلام

قال رسول اللَّه(ص): «ما بنی فی الاسلام بناء أحبّ إلی اللَّه عزّوجلّ و أعزّ من التّزویج» (مکارم الاخلاق، ص196-) هیچ بنایی در اسلام باندازه ازدواج ارزشمند تر و محبوب تر در پیشگاه خداوند متعال نمی باشد. اسلام دین تعاون و مسئولیت است بررسی احادیث نشان می دهد که تمام مردم در رفع گرفتاری های گرفتاران و از جمله تزویج افراد مجرد باید نقش موثری داشته باشند و این عمل آنان پاداش فراوان در پی خواهد داشت. حضرت علی(ع) می فرمایند: «افضلُ الشَّفاعات أن تَشفَعَ بینَ إثنین فی نکاح حتّی یَجمَع اللَّه بینهما»( روضه المتقین ج8 ص 11) یعنی بالاترین واسطه و میانجی­گری، واسطه شدن بین دو نفر در امر ازدواج است؛ تا اینکه خداوند بین آنها جمع کند و آن‌دو را به یکدیگر برساند.عن الصادق علیه السلام قال: من زوج اعزبا کان ممن ینظر الله- عز و جل-الیه یوم القیامة. ( وسایل الشیعه ج20 ص 45) امام صادق (ع) علیه السلام فرمود: کسى که مجردى را تزویج کند و امکان ازدواج او را فراهم نماید از کسانى است که در قیامت‏خداوند به آنان نظر لطف مى‏کند. (وسائل الشیعه، ج 20، ص 45 ) این احادیث به عنوان نمونه پاداش تلاش و سعی و کوشش در تزویج دیگران را نشان می دهد و احادیث دیگری نیز

نگاهی به احکام شرعی و حدود عرفی ارتباط با نامحرم

دانستن احکام شرعی و حدود عرفی ارتباط با نامحرم از جمله مسایل پراهمیت در حوزه روابط اجتماعی است. بافت کاملا جوان دانشگاه ها و حضور گسترده دختران و پسران دانشجو که با اهدافی مشترک در یک مکان حضور می‌یابند آسیب پذیری محیط دانشگاه ها را از این حیث بالا می‌برد. متنی که پیش روی شماست نامه یک دانشجوی دختر به نشریه وزین پرسمان است که در آن پیرامون مشکلی در همین خصوص سخن گفته شده است. پاسخ نشریه پرسمان به پرسش این دانشجو، حاوی نکات ارزنده ای است که قطعا برای جوانان و دانشجویان آموزنده و مفید خواهد بود.

مفهوم نحله در قرآن

پرسشواژه: نحله به چه معنا می باشد؟ پاسخ در آیه چهار سوره نساء آمده است که:«وَ آتُوا النِّساءَ صَدُقاتِهِنَّ نِحْلَةً فَإِنْ طِبْنَ لَکُمْ عَنْ شَیْ‏ءٍ مِنْهُ نَفْسًا فَکُلُوهُ هَنیئًا مَریئًا، و مهر زنان را (بطور کامل) به عنوان یک بدهی (یا عطیه،) به آنان بپردازید! (ولی) اگر آنها چیزی از آن را با رضایت خاطر به شما ببخشند، حلال و گوارا مصرفکنید!». نحلة در لغت به معنی بدهی و دین آمده ، و به معنی بخشش و عطیه نیز هست ، راغب در کتاب مفردات می‏گوید : به عقیده من این کلمه از ریشه نحل ( به معنی زنبور عسل ) آمده است زیرا بخشش و عطیه شباهتی بکار زنبوران عسل در دادن عسل دارد . آیه فوق اشاره به یکی از حقوق مسلم زنان میکند و تاکید مینماید که : مهر زنان را بطور کامل همانند یک بدهی بپردازید یعنی همانطور که در پرداخت سایر بدهی‏ها مراقب هستید که از آن چیزی کم نشود ، در مورد پرداخت مهر نیز باید همان حال را داشته باشید ( این در صورتی است که نحلة را به معنی بدهی بگیریم ) و اگر به معنی عطیه و بخشش باشد تفسیر آیه چنین خواهد شد : مهر را که یک عطیه الهی است و خدا بخاطر اینکه زن حقوق بیشتری در اجتماع داشته باشد و ضعف نسبی جسمی او از این راه جبران گردد بطور کامل ادا کنید[i]. [i]تفسیر نمونه ج : 3 ص : 263.

ازدواج مسیار

ازدواج مسیار ازدواجی است که در سال‌های اخیر میاناهل سنت به ویژه کشورهای عربی و خاورمیانه شایع شده است. علما ی اهل سنت به بحث و بررسی این درباره پرداخته و از زوایای مختلف آن را برسی نموده‌اند و عده‌ای قائل به جواز و مشروعیت آن شده و گروهی آن را نامشروع دانسته‌اند وگروهی نیز در این باره توقف نموده اند. تعریف لغوی مسیار درباره ریشه لغوی کلمه مسیار نظریاتی مطرح شده است. برخی می گویند: «مسیار ریشه لغوی ندارد. بلکه کلمة عامیانه‌ای است که در سرزمین نجد در عربستان سعودی به معنای دیدار روزانه (الزیارة النهاریة) به کار می‌رود. ولی برخی دیگرمی گویند: مسیار از سیر، حرکت و عبور گرفته شده و اصطلاح عامیانه‌ای است برای موردی که مرد در یکی از شهرهای مسیر گردش و ترددش برای تجارت یا کسب علم با خانمی ازدواج می‌کند که در زمان تحصیل یا تجارت نزد زوجه باشد. وبرخی نیز چنین گقته اند: «مسیار کلمه‌ای عربی است که به لهجه اهل بادیه باز می‌گردد و منظور از آن رفتن به سوی خانم و خوشحال نمودن وی می‌باشد» . ......  

ازدواج رفاقتی از دیدگاه شهید مطهری

ازدواج موقت از نگاه شهید مطهری : برتراند راسل هم ازدواج موقت را قبول دارد پیش درآمد: آنچه در این مجموعه خواهید خواند نظر آیت الله شهید مطهری درباره ازدواج موقت است که از کتاب "نظام حقوق زن در اسلام " برای شما دست‌چین شده است. در شماره اول که مقدمه بحث بود، تفاوتهای ازدواج دایم و موقت را بیان کردیم. در شماره دوم که با عنوان "کدامیک: رهبانیت موقت؛ کمونیسم جنسی یا ازدواج موقت؟" تقدیم حضور شد تمام راه‌های برخورد با غریضه جنسی مطرح و بررسی گردید. و اما اکنون و در این شماره درگیری دیگر جوامع بشری با این مسأله و راه‌کارهای عقلای آن اقوام را برایتان آورده و با نظریه مرتقی اسلام مقایسه خواهیم کرد. راسل و نظریه ازدواج موقت "برتراند راسل " فیلسوف معروف انگلیسی در کتاب "زناشوئی و اخلاق" می‌گوید: «. . . در واقع اگر درست بیندیشیم ، پی می‌بریم که فواحش، معصومیت کانون خانوادگی و پاکی زنان و دختران ما را حفظ می‌کنند. هنگامی که این عقیده را " لکی " در بحبوحه عصر " ویکتوریا " ابراز کرد اخلاقیون (اخلاق گرایان) سخت آزرده شدند، بی آنکه خود علت آن را بدانند. اما هرگز نتوانستند خطای عقیده " لکی " را به ثبوت رسانند. زبان حال اخلاقیون مزبور با تمام منطقشان این است که " اگر مردم از تعلیمات ما پیروی می‌کردند دیگر فحشاء وجود نمی‌داشت "...... به ادامه مطلب بروید. 

*حرام بودن ازدواج با محارم نسبی وسببی و رضاعی در احکـام

1ـ نسب ، که به واسطه ولادت به وجود آمده وسبب محرمیت دایمی می گردد. 2ـ رضاع ، که با شیر دادن پیدا شده و محرمیت دایمی را موجب می شود. 3ـ سبب یا مصاهره، که با خویشاوندی حاصل از ازدواج ، پدید آمده و محرمیت دایمی را به دنبال دارد . 4ـ کفر ، که سبب حرمت ازدواج زن کافر بر مرد مسلمان و بالعکس می گردد. - حرام است ازدواج مرد مسلمان با زن کافر غیر اهل کتاب, هر قسم از کفار باشد, همچنین ازدواج او با زنان اهل کتاب اگر به عقد دائم باشد, مساله مورد اختلاف است. - حرام است ازدواج زن مسلمان با مرد غیر مسلمان, خواه اهل کتاب باشد یا غیر آن و خواه به عقد دائم باشد یا موقت 5ـ کفو ،(همتا) نبودن در اسلام وایمان ، که سبب عدم مشروعیت ازدواج میگردد. 6ـ ازدواج در عده ،که سبب بطلان عقد وحرمت آن زن بر مرد است ؛چه این ازدواج در عده طلاق انجام یافته باشد و چه در عده وفات . 7ـ تکمیل عدد در ازدواج ، که موجب حرمت ازدواج پنجم به صورت دائم است..................

چرا باید فرهنگ تعدد زوجات را در جامعه پیاده کرد؟

توجه داشته باشید که این مطلب فقط برای اثبات ضرورت جاافتان فرهنگ تعدد زوجات است وگرنه هر انسان سلیم النفسی باور دارد که تعدد زوجات با هدف بهره وری بیشتر مردان و یا اهدافی مشابه غلط بوده و معضلات دیگری را بوجود خواهد آورد. یکی از مباحث چالش برانگیز اجتماعی بحث تعدد زوجات می باشد. در زمان های گذشته این نوع زندگی بسیار رواج داشته است. ملل و اقوام بسیاری بوده و هستند که این امر را پذیرفته اند. متاسفانه در دنیای مدرن این موضوع مذموم شمرده شده است و کلیسا آن را غیر مجاز می داند. تحقیقات نشان می دهد که جلوگیری از این پدیده هیچ دلیل عقلی و منطقی نداشته و منجر به نتایج سوئی شده و می شود که تبعات آن را در جوامع امروزی می بینیم. با توجه به اینکه خداوند ما را آفریده است و بالتبع صاحب اختیار ماست، به ایشان رجوع میکنیم ببینیم چه دستوری در این زمینه دارند. حضرت حق در آیه 3 سوره نساء مجوز این کار را صادر کرده و سیره ائمه معصومین نیز نشان می دهد که این موضوع هیچگونه اشکال و شبهه شرعی ندارد. این نوشتار قصد پرداختن به برخی مزایای این جواز الهی دارد که می تواند در کاهش مشکلات عظیم اجتماعی موثر باشد. این مزایا به شرح زیرند:....... به ادامه ی مطلب بروید...

**صیغه عقد نکا‌ح بغیراز زبان عربی**

فقهاء اتفاق نظردارند براینکه اگر طرفین عقد ازدواج یا یکی ازآنها زبان عربی را نفهمد، ادای صیغه عقد بزبان غیراززبان عربی نیزجایزاست‌. ولی اگر هردو طرف زبان عربی را بفهمند وبتوانند صیغه عقد را بزبان عربی اداکنند، آیا دراین صورت بزبان غیر از زبان عربی اجرای صیغه عقد جایز است‌؟  ابن قدامه در مغنی‌گفته است‌: هرکس بتواند صیغه نکاح را بزبان عربی‌گوید اجرای صیغه نکاح‌، بغیراززبان عربی برای اوصحیح نیست‌، شافعی نیزدر یکی از دو قول خود، چنین‌گفته است‌. ابوحنیفه‌گوید: در اینصورت نیز اگر با لفظ ویژه نکاح -‌که معنی نکاح را درآن زبان برساند -‌و بغیراززبان عربی‌، صیغه را اجراکند، عقد نکاح صحیح است‌، همانگونه‌که بزبان عربی نیز صحیح است‌.  ولی بنظر ما صحیح نیست چون صیغه عقد بلفظ نکاح وتزویج ادا نشده است با اینکه می‌توانستند به عربی اجراکنند همانگونه‌که اگر لفظ “احلال‌” را بکار ببرد نیزصحیح نیست‌. یعنی با وجود قدرت برگفتن صیغه عقد، بلفظ انکاح و تزویج‌، عدول از آنها، جایز نیست‌. ولی برای‌کسی‌که عربی را نیکو نمی‌داند، اجرای صیغه عقد نکاح بزبان خودش صحیح است‌، چون او از غیر زبان خود، عاجز است و حکم “‌اخرس‌” و لال را دارد.ولی باید معنی دقیق دولفظ عربی‌انکاح وتزویج را، درزبان خود، بگونه‌ای و با کلمات و الفاظی اداکند،‌که معنی آنها را برساند.کسی‌که عربی را نیکو نمی‌داند بر وی واجب نیست‌که الفاظ نکاح را بزبان عربی یادگیرد. خطابی‌گوید: چیزی‌که زبان عربی درآن شرط صحت باشد، با وجود قدرت یادگیری‌، تعلیم و یادگیری آن واجب است‌،........................

عده ای از زنها که ازدواج با آنان حرام است

2384 ازدواج با زنهایی که مثل مادر و خواهر و مادر زن با انسان محرم هستند حرام است. 2385 اگر کسی زنی را برای خود عقد نماید، اگر چه با او نزدیکی نکند، مادر و مادر مادر آن زن و مادر پدر او هر چه بالا روند به آن مرد محرم می شوند. 2386 اگر زنی را عقد کند و با او نزدیکی نماید، دختر و نوه دختری و پسری آن زن هر چه پایین روند، چه در وقت عقد باشند یا بعدا به دنیا بیایند، به آن مرد محرم می شوند. 2387 اگر با زنی که برای خود عقد کرده نزدیکی هم نکرده باشد، تا وقتی که آن زن در عقد او است نمی تواند با دختر او ازدواج کند. 2388 عمه و خاله پدر و عمه و خاله پدر پدر، و عمه و خاله مادر و عمه و خاله مادر مادر، هر چه بالا روند به انسان محرمند. 2389 پدر و جد شوهر، هر چه بالا روند، و پسر و نوه پسری و دختری او هر چه پایین آیند چه در موقع عقد باشند، یا بعدا به دنیا بیایند به زن او محرم هستند. 2390 اگر زنی را برای خود عقد کند، دائمه باشد، یا صیغه تا وقتی که آن زن در عقد او است نمی تواند با خواهر آن زن ازدواج نماید. 2391 اگر زن خود را به ترتیبی که در کتاب طلاق گفته می شود طلاق رجعی دهد، در بین عده نمی تواند خواهر او را عقد نماید ، بلکه در عده طلاق بائن هم که بعدا بیان می شود، احتیاط مستحب آن است که از ازدواج با خواهر او خودداری نماید. 2392 انسان نمی تواند بدون اجازه زن خود با خواهر زاده و برادر زاده او ازدواج کند ولی اگر بدون اجازه زنش آنان را عقد نماید و بعدا زن بگوید به آن عقد راضی هستم اشکال ندارد. 2393 اگر زن بفهمد شوهرش برادر زاده یا خواهر زاده او را عقد کرده و حرفی نزد، چنانچه بعدا رضایت ندهد عقد آنان باطل است، بلکه اگر از حرف نزدنش معلوم باشد که باطنا راضی بوده احتیاط واجب آن است که شوهرش از برادرزاده او جدا شود، مگر آنکه اجازه دهد.....

انواع نکاح

در زمان جاهلیت عرب پیش از اسلام ، چندین نوع ازدواج در میان مردم عرب مرسوم بوده که البته تنها یک نوع از این انواع ازدواج هاصحیح و شرعی بوده و در بقیه موارد متاسفانه ازدواج هایی صوت گزفته که شایسته نبوده و نسل هایی از این نکاح های غیر شایسته در جامعه آن زمان پدیدار شد که بعد ها در طول تاریخ منشأ بسیاری از دشمنی ها با اهل بیت پیامبر اکرم (ص) گردید . ما در این مبحث به خاطر آشنایی بهتر شما عزیزان با وضعیت آن زمان جامعه جاهلیت و کار عظیمی که پیامبر اکرم (ص) درآن روزگار انجام دادند و ائمه (ع) هم راه ایشان را ادامه دادند و از طرف دیگر آشنایی با تاریخ پیش از اسلام به عنوان یک مسلمان ، لازم دانستیم که به طور ضمنی و کلی اشاره ای به این نوع ازدواج ها داشته باشیم  تا بفهمیم که اسلام واقعا چه کار عظیمی انجام داده است و چرا ازدواج شرعی را فقط به 2 نوع ازدواج منحصر کرده است ؟! مگر قبل از آن چه بوده و چه نسل هایی از این ازدواج ها پدید آمده اند ؟!!انواع نکاح در آن زمان به شرح زیر بوده است که برای هر نوع از این ازدواج ها نمونه های بسیاری در تاریخ ذکر شده است :............... به ادامه ی مطلب بروید

ادله تحریم نکاح متعه (نظرات تطبیقی مذاهب پنجگانه )

الف: روایات دال بر نسخ جواز متعه بوسیله کتاب (قرآن) 1- اخرج ابن ابى حاتم عن ابن عباس قال: "... وکان یقرأ: فما استمتعتم به منهن الى اجل مسمى " نسختها: محصنین غیر مسافحین...(ابن ابى حاتم از ابن عباس نقل مى کند که او گفت:... آیه شریفه فما استمتعتم... را آیه محصنین غیر مصافحین نسخ کرده است....)2- عن محمدبن کعب عن ابن عباس، قال: انما کانت المتعة فى اول الاسلام کان الرجل یقدم البلدة لیس له بها معرفة فیتزوج المرأة بقدر مایرى انه یقیم فتحفط له متاعه و تصلح له شیئه حتى اذا نزلت الایة:"الا على ازواجهم او ما ملکت ایمانهم " قال ابن عباس فکل فرج سوى هذین فهو حرام.محمدابن کعب از ابن عباس نقل مى کند که گفت: متعه در اول اسلام وجود داشت که شخصى وارد شهرى مى شد که در آنجا ناآشنا بود، در اینصورت او با زنى بمدت زمانى که فکر مى کرد در آنجا خواهد بود ازدواج مى کرد در اینصورت آن زن، متاع و کالاى وى را حفظ کرده و مشکلات او را بر طرف مى کرد تا اینکه آیه «الا على ازواجهم» نازل شد. ابن عباس مى گوید: هر نوع ارتباط جنسى دیگرى غیر این دو حرام است.3- اخرج ابوداود فى ناسخه و ابن المنذر و النحاس من طریق عطاء عن ابن عباس فى قوله: فما استمتعتم به منهن فاتوهن اجورهن فریضة قال: نسختها: یا ایهاالنبى اذا طلقتم هن لعدتهن و المطلقات یتربصن بانفسهن ثلاثة قروء...عطاء از ابن عباس نقل مى کند که در مورد: فما استمتعتم... گفت: این آیه را آیه: یا ایهاالنبى اذا طلقتم... و آیه والمطلقات یتربصن بانفسهن... نسخ کرده اند.4- اخرج ابوداود فى ناسخه و ابن المنذر و النحاس و البیهق عن سعید بن المسبب قال: نسخت ایة المیراث المتعة. سعیدابن مسیب مى گوید: آیه میراث، آیه متعه را نسخ کرده است.5- و فى الدالمنثور اخرج عبدالرزاق و ابن المنذر و البیهق عن ابن مسعود قال: المتعة منسوخة نسخها الطلاق و الصدقة د العدة و المیراث.از ابن مسعود نقل شده که گفت: آیه متعه منسوخه است و آیات طلاق و صدقه و عده و میراث آنها را نسخ کرده است. اینها مقدارى از آیاتى هستند که دلالت بر نسخ حکم نکاح متعه بوسیله بعضى از آیات شریفه قرآن مى کنند و در آینده دلالت و قابلیت نسخ این آیات را مورد بررسى قرار خواهیم داد..............

دایرهٔ محارم در ادیان مختلف

اسلام بنابر قوانین شرعی دین اسلام، افزون بر محارم تعیین شدهٔ دین یهود، کسان دیگری نیز، شامل محارم می‌شوند؛ پس فرد افزون بر محارم آورده شده در دین یهودی، با افراد زیر نمی‌تواند ازدواج کند: عمو و عمه و خاله و دایی. با توجه به اینکه تعدد زوجات در اسلام به رسمیت شناخته شده، ازدواج با دو خواهر در یک زمان نیز ممکن نیست. و مطابق نظری ازدواج با برادرزاده و خواهرزاده همسر نیاز به اجازه همسر دارد. همین وضعیت در مورد خویشاوندان رضاعی نیز وجود دارد. مجازات آمیزش جنسی با خویشاوندان نسبی (مانند مادر و خواهر) در فقه شیعه، برای هر دو، اعدام است و بنا به نظر مشهور علاوه بر اعدام باید حد زنا که ۱۰۰ ضربه شلاق است نیز در نظر گرفته شود. مسیحیت دین مسیحیت نیز، افزون بر محارم آورده شده در دین یهودی و اسلام، محارم دیگری را نیز در بر می‌گیرد، که عبارتند از: فرزندان عمو و عمه و دایی و خاله.

حکم نگاه کردن به منظور ازدواج‏

حدیث شریف:1 - از محمد بن مسلم آمده است که گفت از امام محمد باقرعلیه السلام‏پیرامون مردى پرسیدم که مى خواهد ازدواج کند آیا چنین مردى‏مى‏تواند به زن مورد نظر نگاه کند؟حضرت‏علیه السلام فرمود: "آرى، او آن زن را به گرانترین بهاء مى‏خرد."(40)2 - از حسن بن السرى آمده است که به ابى عبد اللَّه‏علیه السلام عرض‏کردم: آیا مردى مى تواند به زنى که قصد ازدواج با او را دارد نیک‏بنگرد وبه پشت وچهره او نگاه کند؟حضرت‏علیه السلام فرمود: "آرى باکى نیست که مرد به چهره وپشت زنى‏بنگرد که مى خواهد با او ازدواج کند."(41)3 - در حدیثى از یونس به نقل از امام صادق‏علیه السلام آمده که به‏ابى عبد اللَّه‏علیه السلام عرض کردم آیا جایز است مرد به زنى بنگرد که‏مى‏خواهد با او ازدواج کند؟حضرت‏علیه السلام فرمود: "آرى. وجامه‏اى نازک براى او بپوشد، زیرا اومى خواهد این زن را به گرانترین قیمت بخرد."(42)4 - در حدیثى از عبد اللَّه بن الفضل به نقل از امام صادق‏علیه السلام آمده‏است که آیا جایز است مرد به موى وزیبائى‏هاى زنى بنگرد که‏مى‏خواهد با او ازدواج کند؟حضرت‏علیه السلام فرمود: "اگر همراه با لذت جویى نباشد اشکالى‏ندارد."(43)تفصیل احکام:مرد مى‏تواند به زنى که از او خواستگارى مى‏کند بنگرد، زیرامى‏خواهد او را شریک زندگى خویش قرار دهد وبا عقد ازدواج دائم‏با او پیوند بر قرار سازد ونیز این حکم نسبت به زن جارى است، چه‏بعید نیست که او نیز بتواند در صورت نیاز براى شناخت بیشتر به‏مردى بنگرد که به خواستگارى او آمده است، چون علتى که درروایات ذکر شده در هر دو طرف وجود دارد.در این زمینه تفصیلاتى است که ذیلاً به آنهااشاره مى‏کنیم:1 - مرد مى‏تواند به چهره، دست، موى وزیبائیهاى زنى که‏مى‏خواهد با او ازدواج کند، بنگرد، البته مشروط بر آن که این احتمال‏وجود داشته باشد که او را به همسرى بر گزیند، ولى احتیاط در این‏است که تنها به زنى بنگرد که نیّت ازدواج با او را دارد، اما نگاه کردن‏به زنان به منظور گزیدن یکى از آنها براى ازدواج بنا به احتیاط جایزنیست، کما اینکه جواز نگاه کردن مشروط به این است که مرد قبلاً اورا نشناسد، واز اوصاف او - بطورى که او را از نگاه کردن کاملاً بى نیازکند - شناختى نداشته باشد.2 - جواز نگاه کردن به دیگر اعضاى زن، جز زیبائى‏هاى او و جزنگاه کردن از پس جامه‏اى نازک براى شناخت ابعاد اندام او، بعید به‏نظر مى‏رسد، و احتیاط آن است که از زن اجازه گرفته شود، ومردنباید بدون آگاهى واجازه زن به اعضاى دلرباى او بنگرد، بویژه اگرنگاه کردن موجب هتک زن یا دزدانه نگریستن به او مى شود، زیرازیبائى‏هاى وى از حقوق اوست وتصرّف در حقوق دیگرى بدون‏اجازه او جایز نیست.3 - نگاه کردن به چنین زنى باید به دور از قصد لذت جوئى باشد.4 - اگر با نگاه اول به زن آگاهى لازم به دست نیامد مى‏تواند نگاه راتکرار کرد.

اجازه ولی در عقد نکاح از نظر فقهای پنج گانه

در بین فقهای اهل سنت, فقهای شافعی, مالکی و حنبلی معتقدند که ولی بر دختر باکره ولو بالغ و رشیده باشد ولایت دارد و می تواند بدون اذن و رضایت خود دختر, او را به عقد دیگری در آورد و اصطلاحاً به این ولی, ولی مجبر گفته می شود یعنی کسی که می تواند مولی علیه را به اجبار به عقد دیگری در آورد. ولی مجبر می تواند صغیر و صغیره و کبیر و کبیره را در صورت جنون و کبیر بالغه عاقله را در صورتی که باکره باشد بدون اذن و رضایت آنها تزویج کند. ابوحنیفه, ولایت ولی را بر دختر باکره رشیده ساقط می داند و می گوید دختر خود مستقلاً می تواند مبادرت به عقد ازدواج کند و هیچ کس حق اعتراض بر او ندارد نگر اینکه به غیر کفو یا کمتر از مهر المثل ازدواج کند که در این صورت ولی حق اعتراض دارد و می تواند از دادگاه فسخ ازدواج او را بخواهد.معدودی از فقها در بین فقهای امامیه, استمرار ولایت پدر و جد پدری را در نکاح دختر باکره رشید, قائلند که از جمله می توان از نظر شیخ طوسی در کتاب نهایه و شیخ یوسف بحرانی صاحب حدایق نام برد. صاحب حدایق, این قول را به عده دیگری از فقها نیز نسبت می دهد...............

مسائل و مشکلاتی که بر سر راه ازدواج وجود دارد:

نیاز زن و مرد به ازدواج و در کنار هم بودن، نیاز طبیعی و انکار ناپذیر است. هنگامی که دختر و پسری به سن بلوغ می‌رسند و غریزه جنسی به شدت هجوم می‌آورد،تنها ازدواج می‌تواند کامل‌ترین و بهترین پاسخ گو باشد. پس هرگاه در برابر این پاسخ فطری طبیعت به غریزه جنسی، مانع ایجاد شود، مشکلات بزرگی به بار خواهد آمد. متأسفانه این موانع در جامعه ما کم نیست. هم چنان که شهید مطهری می‌نویسد: «در جامعه‌ی امروز ما، جوانان به طور محسوسی از ازدواج شانه خالی می‌کنند، حاملگی، زاییدن و بچه بزرگ کردن به صورت امر منفوری برای زنان درآمده است... ازدواج‌هایی که نمونه‌ی وحدت روح است جز در میان طبقاتی که به مقررات اخلاقی کهن پای بندند، کمتر دیده می‌شود».[۱۲۷]اینک به موانعی می‌پردازیم که به ترک ازدواج یا دیر شدن سن آن می‌انجامد:۱ـ چشم داشت‌های بیهودهاین مانع چند جنبه دارد و متأسفانه روز به روز در حال گسترش است. گاهی این بهانه جویی از سوی پسر و دختر و گاهی از سوی والدین و گاهی به دلیل وضعیت اجتماعی خانواده‌ها صورت می‌گیرد. در این حالت، هر کس می‌کوشد با همسری صد در صد ایده‌ال ازدواج کند که هیچ گونه کمبود و اشکالی نداشته باشد. کوتاهی یا بلندی قد، پایین بودن میزان تحصیلات، نداشتن خانه، زندگی با شوهر مادر، شهرستانی بودن، ناشناخته بودن در میان خویشاوندان و... برای دختر و پسر بهانه‌گیر، دست آویز خوبی برای رد خواستگار یا نرفتن به خواستگاری است.هر چند دقت در زمینه شخصیت، ویژگی‌های اجتماعی و اعتقادی، تناسب تحصیلات و... در گزینش همسر آینده اهمیت دارد، ولی آن چه مانع به شمار می‌آید، دیدن «هزار نکته باریک‌تر از مو» در طرف مقابل است. دیده شده است که در برخی موارد، نوع مدل لباس و مو، فردی را از ازدواج باز می‌دارد، این در حالی است که بارها گفتیم ازدواج بر اساس طبیعت انسان و دستور شرع، امری ضروری است. در این حالت، چه بسا دخترانی هستند که خواستگاران فراوانی داشته‌اند، ولی هر یک را به دلیل همین چشم داشت‌ها و بهانه‌های بی‌جا رد کرده‌اند. هم چنین پسران بسیاری هستند که به دلیل نیافتن دختران صد در صد ایده‌آل خود (!) با وجود گذشتن چند دهه از عمرشان، به ازدواج تن نمی‌دهند. چاره‌ی کار آن است که سطح توقع‌ها و چشم‌داشت‌ها در ازدواج کاهش یابد وجنبه‌های مالی، زیبایی و... نقش فرعی داشته باشند نه اصلی. هم چنان که پیامبر(صلی الله علیه و آله) همانندی در ایمان را اصل دانسته و فرموده است: در امر ازدواج، همه‌ی مؤمنان همتای یکدیگرند. [۱۲۸]

ازدواج موقت (نظرات تطبیقی مذاهب پنجگانه )

از مباحث قابل توجهى که مورد اختلاف فقهاى شیعه و سنى بوده و در محافل علمى از موارد بحث انگیز است، مساله ازدواج موقت مى باشد که از آن به نکاح منقطع یا نکاح متعه نیز یاد مى گردد،آنچه که در کتب فقهى اهل سنت بعنوان فتواى مشهور و بلکه مورد اتفاق فقهاست، حرمت این نکاح است و حال آنکه در کتب فقهى اهل تشیع، جواز این نکاح مورد اتفاق و اجماع فقهاست.هر دو گروه از فقهاى اهل سنت در حرمت و جواز به کتاب و سنت بعنوان دو منبع حقوق اسلامى استناد کرده و حکم این نکاح را از این منبع استنباط مى نمایند.قبل از بررسى ازدواج موقت از دیدگاه اهل سنت و جرح و تعدیل استدلالات آنان، لازم است به تعریف و توضیح ازدواج موقت از دیدگاه فقهاى اهل تشیع و اهل سنت پرداخته و نظرى اجمالى به فتاوى فقهاى شیعه پیرامون این نهاد و حدود و ثغور آن داشته باشیم.................

جملاتی درباره ازدواج

هنگام ازدواج بیشتر با گوش هایت مشورت کن تا با چشم هایت.( ضرب المثل آلمانی) 2- مردی که به خاطر ” پول ” زن می گیرد، به نوکری می رود. ( ضرب المثل فرانسوی )3- لیاقت داماد ، به قدرت بازوی اوست . ( ضرب المثل چینی )4- زنی سعادتمند است که مطیع ” شوهر” باشد. ( ضرب المثل یونانی )5- زن عاقل با داماد ” بی پول ” خوب می سازد. ( ضرب المثل انگلیسی )6- زن مطیع فرمانروای قلب شوهر است. ( ضرب المثل انگلیسی )7- زن و شوهر اگر یکدیگر را بخواهند در کلبه ی خرابه هم زندگی می کنند. ( ضرب المثل آلمانی )8- داماد زشت و با شخصیت به از داماد خوش صورت و بی لیاقت . ( ضرب المثل لهستانی )

عیوب ازدواج

یکی از مباحث مهمی که در احکام ازدواج در فقه شیعه و اهل سنت مطرح شده عیب‌هایی است که وجود آن‌ها در زن یا مرد موجب می‌شود تا طرف دیگر بتواند عقد را بدون نیاز به طلاق فسخ کرده و ازدواج را بهم بزند. دلیل وجود این حق برای مرد یا زن روایاتی است که در آن‌ها عیوب قابل فسخ و خصوصیات و شرایط فسخ بیان شده است. ولی با این وجود، هم در تعداد عیوبی که زن یا مرد می‌توانند با وجود آن‌ها به فسخ عقد اقدام کنند و هم در خصوصیات آن‌ها میان فقها اختلاف نظر وجود دارد. عیب‌های ازدواج برخی مشترک میان زنان و مردان و برخی به یکی از آن دو اختصاص دارد. طبق نظر مشهور عیوبی که مرد می‌تواند با وجود آن‌ها در زن، به فسخ عقد اقدام کند هفت عیب، و عیوبی که وجود آن‌ها در مرد حق خیار فسخ برای زن ایجاد می‌کند چهار عیب ذکر شده است. عیوب اجماعی چهارگانه در مردان عبارتند از: جنون؛ عِنّین بودن که به معنای ناتوانی جنسی مرد است، خصیّ بودن (نداشتن بیضه) و جَبّ به معنی قطع آلت است. برص (مرض پیسی) و عیوب اجماعی هفت‌گانه زن عبارتند از: جنون، جذام، برص، کوری، زمین گیر بودن، افضاء و قرن و رتق، که این هر سه عیب اخیر مانع از تمکین درست زن می‌شوند.