محرم ونامحرم

راه های محرمیت : اول از راه نسب زنان به مردان از 3 راه محرم می شوند دوم : از راه سبب سوم : از راه رضاع محارم نسبی : اما کسانی که از راه نسب به انسان محرم می باشند . شامل موارد زیر است : 1- پدر و مادر و هرچه بالا روند مثل پدر بزرگ و مادر بزرگ 2- اولاد و هر چه پایین روند مثل نوه و نتیجه و نبیره 3- خواهر و برادر و هرچه پایین روند مثل خواهرزاده و برادرزاده 4- عمو و عمه و هرچه بالا روند مثل عمو و عمه پدر و مادر 5- دایی و خاله و هرچه بالا روند مثل دایی پدر یا مادر محارم رضاعی : کسانی که از راه رضاع ( شیرخوردن) به انسان محرم می شوند همانهایی هستند که از راه نسب محرم هستند : 1- پدر و مادر 2- خواهر و برادر 3- عمو و عمه 4- دایی و خاله رضاعی 5- مادرزن رضاعی 6- دختر زن رضاعی 7- زن پدر رضاعی 8- زن پسر رضاعی محارم سببی : کسانی که از راه سبب که آن سبب ازدواج است به انسان محرم می شوند شامل افراد زیر است : 1- مادرزن و هرچه بالا رود مانند مادر مادرزن 2- دختر زن و هرچه پایین رود مانند دختر دختر زن 3- زن پدر ( نامادری ) و هر چه بالا رود مانند زن اجداد 4- زن پسر ( عروس ) و هرچه پایین رود مانند زن نوه و نتیجه نکته : حال که بحث ازدواج و همان محارم سببی آمد لازم است بگویم کسانی هم هستند که به انسان محرم نیستند ولی ازدواج با آنها حرام است مانند دختر زنی که انسان ( نعوذ بالله ) با او زنا کرده و خواهر و مادر و دختر پسری که ( نعوذ بالله ) انسان با او لواط کرده اگر چه لواط دهنده و لواط کننده بالغ نباشند . ولی اگر گمان کند یا شک کند دخول واقع شده یا نه ، بر او حرام نمی شود . اهم مسائل محارم نسبی و سببی و رضاعی ( طبق آیات و روایات ) : مسئله اول : پدر و مادر و هرچه بالا رود مانند پدر بزرگ و مادر بزرگ که به انسان محرمند . مسئله دوم : اولاد و هرچه پایین روند مانند نوه و نتیجه که به انسان محرمند . مسئله سوم : خواهر و برادر به هم محرمند و همچنین اولاد برادر به خواهر و اولاد خواهر به برادر محرمند . مسئله چهارم : خواهر و برادری که به هم محرمند سه قسمند : 1- خواهر و برادر پدری و مادری که پدر و مادرشان یکی باشد . 2- خواهر و برادر پدری که فقط پدرشان یکی باشد . 3- خواهر و برادر مادری که فقط مادرشان یکی باشد . مسئله 5 : اگر مردی از همسر خود اولاد پسر و دختر دارد و همسر جدیدی می گیرد که او هم از شوهر قبلی خود پسر و دختر دارد این دختر و پسرهای همسر اول به دختر و پسر های همسر دوم محرم نیستند ، چون نه پدرشان یکی است و نه مادرشان . اما اگر همسر دوم از این شوهر جدید اولاددار شود ، اولاد او به اولاد قبلی شوهرش محرمند زیرا پدرشان یکی است . مسئله 6 : عمو و عمه به انسان محرمند چه عمو و عمه خود انسان باشند چه عمو و عمه مادر انسان باشند . مسئله 7 : عمو و عمه که به انسان محرمند سه قسمند : 1- عمو و عمه پدر و مادری که پدر و مادرشان با پدر و مادر پدر انسان یکی است . 2- عمو و عمه پدری که فقط پدرشان با پدر پدر انسان یکی است . 3- عمو وعمه مادری که فقط مادرشان با مادر پدر انسان یکی است . مسئله 8 : عمو و عمه برادر و خواهر مادری انسان به انسان محرم نیستند زیرا عمو و عمه آنها ، عمو و عمه انسان نیستند یعنی برادر و خواهر پدر انسان نیستند . توضیح : زنی که دو شوهر کرده و از هر کدام اولاد دارد ، عمو و عمه اولاد شوهر دوم یکی نیستند پس عمو و عمه اولاد شوهر اول به اولاد شوهر دوم و بالعکس محرم نیستند . مسئله 9 : دایی و خاله به انسان محرمند . چه دایی و خاله خود انسان باشند و چه دایی و خاله پدر انسان و چه دایی و خالی مادر انسان . مسئله 10 : دایی و خاله ای که به انسان محرمند سه قسمند : 1- دایی و خاله پدر و مادری که پدر و مادرشان با پدر و مادر مادر انسان یکی است . 2- دایی و خاله پدری که فقط پدرشان با پدر مادر انسان یکی است . 3- دایی و خاله مادری که فقط مادرشان با مادر مادر انسان یکی است . مسئله 11 : دایی و خاله برادر و خواهر پدری انسان به انسان محرم نیستند زیرا دایی و خاله انسان نیستند . یعنی برادر و خواهر مادر انسان نیستند . توضیح : مردی که دو زن گرفته و از هر کدام اولاد دارد ، دایی و خاله اولاد زن اول با دایی و خاله اولاد زن دوم یکی نیستند پس دایی و خاله اولاد زن اول به اولاد زن دوم و بالعکس محرم نیستند . مسئله 12 : مسئله هایی که در مورد پدر و مادر ، اولاد ، خواهر و برادر ، عمه و عمو ، دایی و خاله گفته شد هم نسبی را شامل می شود و هم رضاعی را . یعنی همان طور که مادر و خواهر و عمه و خاله نسبی به انسان محرم هستند مادر و دختر و خواهر و عمه و خاله رضاعی هم به انسان محرم هستند و همان طور که پدر و مادر و برادر و عمو و دایی نسبی به انسان محرم هستند ، پدر و پسر و برادر و عمو و دایی رضاعی هم به انسان محرمند . مسئله 13 : برای تحقق محرمیت رضاعی شرایطی لازم است : 1- بچه شیر زن زنده را بخورد پس اگر از پستان زنی که مرده است شیر بخورد فایده ندارد . 2- شیر آن زن از حرام نباشد . پس اگر شیر بچه ای را که از زنا به دنیا آمده به بچه دیگر بدهند بچه در اثر آن شیر با کسی محرم نمی شود . 3- بچه شیر را از پستان بمکد . پس اگر شیر را در گلوی او بریزند فایده ندارد 4- شیر خالص بوده و با چیز دیگر مخلوط نباشد . 5- شیر از یک شوهر باشد . پس اگر زن شیر دهنده ای را طلاق دهند بعد شوهر دیگری کند و از آن آبستن شود و تا موقع زایمان شیری که از شوهر اول داشته باقی باشد مثلاً 8 بار پیش از زاییدن از شیر شوهر اول و 7 بار بعد از زاییدن از شیر شوهر دوم به بچه ای بدهد آن بچه با کسی محرم نمی شود . 6- بچه در اثر بیماری شیر را قی نکند . بنابر احتیاط واجب کسانی که به واسطه شیر خوردن با آن بچه محرم می شوند باید با او ازدواج نکنند و نگاه محرمانه هم به او نمایند 7- مقدار شیر خوردن : الف) بچه شیر را در 15 مرتبه یا یک شبانه روز بطور سیر بخورد . ب) یا مقداری به او شیر بدهند که بگویند استخوانش از آن شیر محکم شده و گوشت در بدن او روییده است . ج) اگر 10 مرتبه به او شیر بدهند و هیچ فاصله ای نباشد (کودک شیر فرد دیگر یا طعام نخورده باشد) احتیاط مستحب آن است کسانی که بواسطه شیر خوردن با او محرم می شوند با او ازدواج نکنند و نگاه محرمانه هم به او ننمایند . 8- 2 سال بچه تمام نشده باشد . الف) اگر بعد از تمام شدن 2 سال او را شیر دهند با کسی محرم نمی شود . بلکه اگر مثلاً پیش از تمام شدن 2 سال 14 مرتبه و بعد از آن یک مرتبه شیر بخورد با کسی محرم نمی شود . ب) چنانچه از وقت زایمان زن شیرده بیشتر از 2 سال گذشته باشد و شیر او باقی باشد و او بچه ای را شیر دهد آن بچه به کسی که گفته شد محرم می شود . مسئله 14 : اگر زن شیر شوهر خود بچه ای را شیر دهد بعد شوهر دیگری اختیار کند و شیر آن شوهر هم بچه ای دیگر را شیر دهد : الف) آن دو بچه به یکدیگر محرم نمی شوند ب) بهتر است آن دو بچه با هم ازدواج نکنند و نگاه محرمانه نیز به یکدیگر ننمایند . مسئله 15 : اگر زن از یک شوهر چندین بچه را شیر دهد همه آنان با یکدیگر و با شوهر و با زنی که آنان را شیر داده محرم می شوند . مسئله 16 : اگر کسی چند زن داشته باشد و هر کدام آنها با شرایطی که گفتیم بچه ای را شیر دهند همه آن بچه ها به یکدیگر و به آن مرد و به همه ی آن زنها محرم می شوند . مسئله 17 : اگر کسی دو زن شیرده داشته باشد و یکی از آنان بچه ای را 8 دفعه و دیگری 7 دفعه شیر بدهد ، آن بچه به کسی محرم نمی شود . مسئله 18 : انسان نمی تواند بدون اذن زن خود با زنهایی که به واسطه شیر خوردن خواهرزاده یا برادرزاده زن او شده اند ، ازدواج کند . مسئله 19 : زنی که برادر انسان را شیر داده با انسان محرم نمی شود ، اگر چه احتیاط مستحب است که با او ازدواج نکند . مسئله 20 : انسان نمی تواند با دو خواهر اگر چه رضاعی باشند یعنی به واسطه شیر خوردن خواهر شده اند ، ازدواج کند . مسئله 21 : اگر مردی دو زن را عقد کند و بعد بفهمد خواهر بوده اند ، دو حالت دارد : الف) یا عقد آنان در یک وقت بوده که هر دو باطل است . ب) یا در یک وقت نبوده که در اینصورت اولی صحیح و دومی باطل است . که دلیلش را بیان کردیم . مسئله 22 : اگر زن این افراد را شیر بدهد به شوهرش حرام نمی شود ، هرچند بهتر است احتیاط کند : 1- برادر و خواهر خود را . 2- عمو و دایی و خاله و عمه خود را . 3- اولاد دایی و اولاد عموی خود را . 4- برادرزاده خود را 5- برادر شوهر یا خواهر شوهر خود را . 6- خواهر زاده خود را یا خواهرزاده شوهر را. 7- عمو و عمه و دایی و خاله ی شوهرش را . 8- نوه زن دیگر شوهر خود را . مسئله 23 : اگر کسی دختر عمه یا دختر خاله انسان را شیر دهد : الف) با انسان محرم نمی شود ب) احتیاط مستحب آن است که از ازدواج با او خودداری نماید . مسئله 24 : مردی که دو زن دارد اگر یکی از آن دو زن ، فرزند عموی زن دیگر را شیر دهد زنی که فرزند عموی او شیر خورده به شوهر خود حرام نمی شود . مسئله 25 : اگر زنی شیر دهد پسر یا دختری را ( با شرایطی که بیان کردیم ) آن زن مادر رضاعی و شوهرش پدر رضاعی آن طفل و اولادش خواهر و برادر رضاعی آن طفل و خواهر و برادر آن زن ، خاله و دایی رضاعی آن طفل و خواهر و برادر شوهر آن زن ، عمه و عموی رضاعی آن طفل می شوند و همه به او محرم اند و حاصل کلام اینکه هر کسی که به انسان از راه نسبی محرم است از راه رضاعی هم محرم می شود مثلاً پدر و مادر رضاعی مانند پدر و مادر نسبی و خواهر و برادر رضاعی مثل خواهر و برادر نسبی و همین طور سایرین . مسئله 26 : گاهی شیر دادن سبب می شود که زن و شوهری به یکدیگر محرم و حرام ابد شوند و چاره ای ندارد جز اینکه از یکدیگر جدا شوند گرچه صاحب اولاد و عروس و داماد باشند . مثلاً اگر کسی دختر کوچک شیرخواری را به اذن پدرش برای خود عقد کند ، این طفل تا در عقد اوست زن او می باشد . حال اگر در این مدت زن بزرگ او به این زن کوچک شیر دهد ( با شرایطی که بیان کردیم ) هر دو زن به شوهر حرام ابد می شوند زیرا زن بزرگ مادر رضاعی شده و مادرزن بر انسان محرم و حرام ابد است و زن کوچک او دختر زن و ربیبه شده و ربیبه به انسان محرم و حرام است . مسئله 27 : و مورد دیگری که شیر دادن موجب حرام ابدی شدن زن و شوهر به یکدیگر می شود آنست که زنی بچه ای شیرخوار داماد خود را ( چه آنچه از دختر خودش باشد یا از زن دیگر دامادش باشد ) و یا بچه شیرخوار داماد شوهرش را ( اگر چه داماد خودش نباشد ) شیر کامل دهد در اینصورت دخترش به دامادش یا داماد شوهرش حرام ابد می شود . زیرا در روایات وارد شده : لا ینکح ابوالمرتضع فی اولاد صاحب اللبن و لا فی اولادالمرضعه یعنی پدر بچه شیرخوار نباید ازدواج کند با اولاد زن شیر دهنده و نه با اولاد مردی که صاحب شیر زن شیردهنده است و در مسئله ای که بیان شد زن داماد یا از اولاد صاحب شیر است و یا از اولاد زن شیر دهنده و یا از اولاد هر دو پس ازدواجشان باطل می شود . مسئله 28 : اگر مردی بخواهد دختر غیر را که بزرگ می کند به او محرم شود می تواند او را به زن برادرش یا خواهرش بدهد تا اورا شیر دهد ( با شرایطی که بیان کردیم ) تا عموی رضاعی یا دایی رضاعی آن دختر شود و به او محرم گردد و همین طور اگر زنی بخواهد پسر غیر را که بزرگ می کند به او محرم باشد می تواند او را به زن برادر یا خواهر خود بدهد تا او را شیر دهد ( با شرایطی که بیان کردیم ) تا عمه رضاعی یا خاله رضاعی آن پسر شود و به او محرم گردد . نکته : درست است که در مسئله رضاعیت محرمیت حاصل شده و مثلاً یک پسر و دختر غیر به انسان محرم می شوند ، اما باید دانست که : 1- از یکدیگر ارث نمی برند . 2- حقوق خویشاوندی که انسان با خویشاوندان خود دارد برای آنان نیست . 3- ولی مستحب است یکدیگر را احترام کنند .