شرایط پرداخت نفقه درمذاهب خمسه

گفتاراول:شرایط وجوب نفقه در مذاهب امامی شرایط نفقه.در عقد صحیح نکاح.در مذاهب امامی عبارت است از: الف)دایمی بودن عقد به اجماع فقهای امامی در صورتی در عقد نکاح نفقه واجب می شود که عقد دایمی باشد. از این رواگر عقد به صورت منقطع وموقت باشد.نفقه واجب نمی باشد.مگر آنکه در ضمن عقدشرط شده باشد.یا آن که عقد مبتنی برآن جاری شود..همان گونه که در عقد موقت نفقه مشروط به توافق طرفین است. موارد ومیزان آن نیز به توافق زوجین بستگی دارد..دلایلی که برای عدم وجوب نفقه درنکاح منقطع بیان شده عبارتند از: 1ـروایات:زراره ازامام صادق(علیه السلام) روایت کرده که فرمودند:«تزوج منهن الفا" فانهن مستاجرات :از زنان هزارتا را به تزویج خود در آور به درستی که آنان مستاجرند». محمدبن مسلم از امام باقر (علیه السلام) روایت کرده که فرمودند:«لانها لا تطلق ولاتورث وانما هی مستاجره . به درستی که چنین زنی نه طلاق دارد ونه ارث جز این که مستاجر باشد . چیز دیگری نیست». این گونه روایات. دلالت براین دارد که زوجه در نکاح منقطع به منزله مستاجر است وهمانند فرداجیر شده . نفقه ندارد. 2- برخی ازفقها عدم وجود نفقه زوجه در نکاح منقطع را اجماعی می دانند. 3- برخی دیگر ازفقها اصل برائت را دلیل برائت ذمه ی زوج از وجوب تامین نفقه. ذکر کرده اند ب)تمکین یا عدم نشوز همان گونه که در بحث اسباب وجوب نفقه ذکرشد. نظر مشهور فقهای امامی آن است که تمکین شرط وجوب نفقه است.. تمکین به معنای خاص کلمه. عبارت است ازاین که زن امکانات جسمانی خودرا برای تمتع جنسی مرد در اختیار او قرار دهد.. به عبارت دیگر. زن به شوهر اجازه می دهد تااز او بهره جنسی. در هر زمان و مکانی که مانع شرعی و عقلی برای آنها نباشد. ببرد..در مقابل.نشوز به معنای خاص . دریغ ورزیدن زن از این تکلیف درمورد شوهر خود می باشد ..در مفهوم عام کلمه .تمکین را میتوان به حسن معاشرت زن با شوهرخود واطاعت از او در امور مربوط به زناشویی تعبیر کرد وحسن معاشرت شامل :«اطاعت زن از شوهر و خوش رفتاری و خوش رویی زن با او. رعایت نظافت و آرامش خود برای شوهر. آن گونه که مقتضای زمان و مکان وموقعیت خانوادگی آنان است و خارج نشدن از منزلی که شوهر معین نموده ویا منزلی که زن آن را بر اساس حق مکان . انتخاب کرده است ». درمقابل نشوز به معنای عام . آن است که زن یکی از وظایف مشترک و یا اختصاصی خود را انجام ندهد. مانند آن که به نظافت خود نپردازد و آرایش نکند. که اسباب تنفر شوهر را از خود فراهم آورد ویا آن که رفتار خود را با شوهر تغییر دهد و بداخلاقی کند ..همچنین هرگاه زن از نزدیکی جنسی شوهر و یا استمتاعات دیگر. خودداری کند و بدون اجازه ی شوهر از منزل خود خارج گردد.. به بیان دیگر. تخلف از وظایف و تکالیف الزامی و واجب را نشوز می گویند ..هرچند تعابیری که فقها در معنای تمکین به کار می برند ناظر بر معنای خاص آن است . اما با توجه به مفهوم نشوز . که نقطه مقابل تمکین است . به نظر میرسد تمکین ونشوز . در بحث نفقه . به مفهوم عام کلمه است. البته همان گونه که گفته شد . برخی از فقهای امامی تمکین را،و برخی عدم نشوز را شرط وجوب نفقه دانسته اند،ولی به نظرصاحب جواهر اگر طاعتی که حق زوج بر زوجه است و با انقطاع آن نشوز وتقصیر زوجه محقق می گردد،شرط وجوب نفقه میباشد ،تنازعی پیش نمی آید ؛مثلا در فرضی که زوجه به دلیل عذر شرعی یا عقلی قاتدر به تمکین نیست ،ناشزه محسوب نمیشود و صدق عدم تقصیر وی در آنچه در حقوق زوج بر او واجب است، برای وجوب نفقه کفایت میکند. اعتقاد برخی از فقهایی که تمکین را شرط وجوب نفقه می دانند، حصول تمکین تام متوقف بر اظهار لفظ است، که به نظر صاحب جواهر دلیلی برای این شرط وجود نادارد و اگر عرفا طاعت زوجه صدق نکند ، نیازی به آوردن لفظ نمی باشد و تسلیم شدن زوجه به زوج و عرضه کردن خویش به شوهر، در هر زمانی ، اقتضا ندارد که توآم با لفظ باشد .به نظر محقق بحرانی ، اصل لزوم لفظ ، قویترین دلیل است، مگر اینکه به دلیل روشنی از کتاب و سنت ، موجب خروج از این اصل گردد.