برخی از شافعی ها معتقدند نفقه با تمکین
واجب می شود و برخی دیگر ( قول قدیم شافعی) معتقدند نفقه با عقد واجب شده و با
تمکین ، در طول زمان زوجیت مستقر می گردد. در اینکه تمکین شرط وجوب نفقه است یا سبب
وجوب ، به نظر شهفعی ها شرط بودن تمکین ، صحیح تر است . شرایطی که شافعی ها برای
وجوب نفقه در عقد صحیح نکاح لازم دانسته اند عبارتند از :
الف)تسلیم شدن زوجه
اگر زوجه پس از عقد خود را به شوهر عرضه
نکرده و خود را در اختیار او قرار ندهد ،نفقهئ واجب نمی باشد مگر برای تسلیم شدن
حخود ، از شوهر ،مهریه را طلب نماید اما اگر شوهر غایب باشد ، در صورتیکه زوجه با
ارسال پیک ، خبر تسلیم شدن خود را به شوهر برساند ، از زمام رسیدن خبر وی ، نفقه
واجب خواهد شد و اگر زوجه مراهق یا مجنون باشد ، اگر ولی او زوجه را تسلیم زوج کند
یا به زوج غایب خبر دهد ، نفقه واجب می شود . همانگونه که گفته شد ، تمکین تام شرط
وجوب نفقه است ، بنابراین اگر زوجه به زوج بگوید من در خانه خود یا فلان خانه تو را
تمکین می کنم ، استحقاق نفقه را نخواهد داشت زیرا با این تسلیم غیر تام ، تمکین نیز
تام نخواهد بود.
ب)توانایی روابط زناشویی زوجه
در صورتیکه زوجه از نظر سنی کوچک باشد و
توانایی مسائل خاص زناشویی را نداشته باشد ، بنابر قول صحیح شافعی ها ، نفقه واجب
نیست ، هرچندد زوجه خود را به زوج تسلیم کند اما برخی از شافعی ها معتقدند به دلیل
احتسابی که از راه نکاح ثابت شده ، نفقه واجب می گردد و عدم استنتاع زوج به جهت
خوردی سن ، عذر محسوب می شود مانند زوجه ای که رتقا یا بیمار است.
- ۹۰/۱۲/۱۱