حقوق و وظایف زن و مرد

نویسنده:حضرت آیه اللّه العظمی مظاهری همانگونه که اشاره نمودیم، حق مرد نسبت به زن تنها در مورد «استمتاع» است و وظایفی، همچون پختن و شستن و...، که عرفاٌ متداول شده است، از وظایف اخلاقی زنان است نه حقوق مردان.از این رو می بینیم نخستین روزی که پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) برای تبریک گفتن به منزل حضرت زهرا (سلام الله علیها) رفتند، کارها را برای آن دو بزرگوار تقسیم کردند و فرمودند: «زهراجان، کارهای داخل خانه، مثل نان پختن، گندم یا جو آسیاب کردن نظافت محیط خانه، بچه داری و...، با شما است، و تهیه ی هیزم آب آوردن لوازم و مایحتاج منزل و... بر عهده ی امیرالمؤمنین (علیه السلام) است.سپس، حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) این جمله را فرمودند که باید سرمشق همه ی زنان مؤمن باشد:«فَلا یَعلمُ و ما دشاخلنی مِن السّرور الاّ اللهُ بِأکفائی رسول الله تَحمُّل رقاب الرّجال (1)»«کسی جز خداوند نمی داند که چقدر از این امر خوشحال شدم.»حقوق و عاطفهزن و شوی علاوه بر نسبت زوجیت باید دو رفیق دلسوز برای یکدیگر باشند. اگر در امر زناشویی رفاقت نباشد کار دشوار است.به طور کلی، اگر در هر جایی، خاصه محیط خانواده، قانون مطلق به تنهایی حکمفرما باشد، آثار مطلوبی در پی نخواهد داشت. چنانکه عاطفه به تنهایی نباید حاکم باشد. زیرا، مفسده می آورد. قانون و عاطفه و محبت و صمیمیت باید همراه یکدیگر باشند.«إنّ الله یأمُر بالعدل و الأحسان (2)»«بدرستی که خداوند (مردم را) دستور به عدل و احسان می دهد.»زن و مرد در حالی که موظف به رعایت قوانین اسلام هستند، باید رفیق و دلسوز یکدیگر، نیز، باشند.همکاری رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلم) روزی به منزل امیرالمؤمنین (علیه السلام) تشریف بردند و ایشان را در حال پاک کردن عدس یافتند، از این کار خیلی شاد شدند و فرمودند: «یا علی (علیه السلام)، کسی که در کار منزل به زنش کمک کند، ثواب حج عمره دارد.»جهاد زنانزنی خدمت پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) رسید و عرض کرد: سؤالی دارم از طرف تمام زنهای عالم از الآن تا بروز قیامت وآن این است که چرا شما بین زن و مرد اختلاف قایل شده اید. ثوابها و اعمالی برای مردان قرار داده اید که زنان از آن محروم هستند چون جهاد در راه خدا؟رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند:«جهادُ المرأة حُسنُ التّبعِّل (3)» «جهاد زنان، نیکو همسرداری کردن است.»از این رو، زن در خانه باید به بهترین وجه ممکن به نظافت، تهیه ی غذا و لباس، تربیت فرزندان و همسرداری بپردازد تا همواره در خط مقدم جبهه مشغول جهاد فی سبیل الله باشد. حقوق مردانپیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) حقوق مرد بر زن را در پاسخ سؤال زنی چنین تبیین فرمودند:1-مرد حق استمتاع مطلق در هر زمان دارد.2-زن بدون اجازه شوی حق استفاده کردن از اموال او را ندارد.3-زن، مرد را ناراحت نکند، و اگر اورا آزرد تا او را خشنود نکند نباید بخواب برود. (4) آن زن از رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلم) پرسید: حتی اگر مرد ظالم باشد این حقوق را داراست؟فرمودند: آری، در هر حال زن باید در برابر شوهر خود متواضع باشد و حق قهر نمودن ندارد.همانطور که قبلاً بیان شد مرد نیز، حق ندارد از زن خود غیر از استمتاع چیز دیگری را طلب کند، اما زن از نظر اخلاقی و روابط انسانی و عاطفی باید به تمام امور خانه به بهترین وجه رسیدگی کند. هم چنین، زن باید با گذشت باشد. به طوری که اگر مرد با نارحتی از خانه بیرون رفت، بر زن است که خود را آماده سازد تا هنگام بازگشت همسرش ناراحتی را از او زایل کند، و هنگام ورود به خانه باید با گشاده رویی و تبسم او را استقبال کند، و او را سلام دهد و بدین وسیله شادی را به او بازگرداند.زن نیز باید در مقابل شوهر در کمال تواضع و خوشرویی باشد، و با تواضع و تبسم و حوصله کانون گرم را گرمتر نماید، با محبت و صمیمیت ریشه ی اختلافات و نزاع را برکند و به هر نحو ممکن در هنگام نارحتی دل همسرش را به دست آورد. این یک وظیفه است.