کتاب نذر:

• کتاب النذر: نذر در لغت و اصطلاح: نذر اسم است از فعل ثلاثی مجرد نذر ینذر به معنی تاوان و چیزی را بر خود واجب کردن. نذر در اصطلاح فقهاء عبارت است از: آنچه شخص با تعهد به خدا بر خود واجب کند، خواه مشروط به نتیجه ای باشد، چنانکه بگوید: اگر فرزندم شفا یافت یک روز روزه بگیرم، یا بدون شرط. • شرایط نذر کننده: اهلیت ناشی از بلوغ و عقل: پس نذر کودک به هر دو قسم و نذر دیوانه، منعقد نمی شود. اختیار: نذر کسی که مکرَه بوده و قصد نکرده باشد، منعقد نمی شود. قصد کردن مدلول صیغه ی نذر: پس نذر کسی که به شوخی و لغو نذر کند نذرش منعقد نمی شود. اسلام: نذر کافر خواه حربی باشد یا ذمی باطل است و پس از اسلام آوردن مستحب است به آن نذر عمل کند. حریت: نذر بنده نیز باطل است، مگر آنکه مولی قبل از انشای نذر یا حتی پس از آن نذر را اجازه کند، یا پس از بر هم خوردن نذر توسط مولی بندگی از بین برود، زیرا مانع صحت نذر بر طرف شده است.

آشنایی با فقه

مقدمه منظور از فقه، قوانین الزامی و غیر الزامی است که از طرف خداوند متعال برای بشر وضع گردیده است. علم فقه علمی است که از منظرهای مختلف و متعدد به بررسی این قوانین می‌پردازد و در پیرامون آن بحث می‌کند. ارتباط انسان با خودش و با محیط بیرون از او، منشأ نیازهای متعدد است. طبیعتاً سازماندهی و پاسخ‌گویی به این نیازها، محتاج قانون‌مندی و داشتن قوانینی است که بتواند انسان را به مقصود و مقصدش برساند. نیازهای مختلف بشر جنبه‌های مختلف جسمی، روحی، فردی و اجتماعی دارد که باید در زیر چتر حمایتی و راهبردی یک سلسله قوانین منطقی و صحیح تأمین گردد. در جوامع بدوی، این قانون توسط رئیس گروه و یا قبیله وضع می‌شد؛ و در جوامع متمدن‌تر توسط پیامبران الهی ـ علیهم السلام ـ و در فقدان آنان توسط اندیشمندان و یا پادشاهان به صورت‌های گوناگون تحقق می‌یافت.

منابع اجتهاد فقه شیعه

مقدمه با وفات رسول گرامی اسلام ـ صلّی الله علیه و آله ـ و صحابه کرام و تابعین صحابه و در پی گسترش کمّی و کیفی قلمرو حکومت اسلامی و پیدایش مراکز متعدّد تمدّن در حوزه این قلمرو وسیع، اختلاف و تشتّت آراء در مسائل شرعی، با شدت بیشتری بروز کرد و ضرورتِ تعیین ضوابطی برای تشخیص احکام شرع احساس گردید. اهل سنّت، در برخورد با مسائل دینی نوین، چون نتوانستند پاسخ مشکلات را در کتاب و سنّت رسول الله ـ صلّی الله علیه و آله ـ، که منابع منحصر استنباط احکام، در دیدگاه آنان بود، بیابند، به «اجتهاد به رأی»، «قیاس»، «استحسان»، «مصالح مرسله» و «سد ذرایع» روی آوردند. در مقابل، فقه پویای شیعه امامیه، به پیروی از سیره نبوی ـ صلّی الله علیه و آله ـ و ائمه ـ علیهم السّلام ـ ، با بهره‌گیری از اجتهادات فقهای بزرگ که منطبق با شرایط و مقتضیات هر زمان، منحنی بالندگی را پیمود و می‌توان مدعی شد که در کلیه شئون پاسخگوی معضلات و مشکلات است. با وجود این که منابع اصلی استنباط احکام در نظر اهل سنّت و شیعه، واحد است؛ امّا علمای شیعه با استفاده صحیح از این منابع بر شکوفایی فقه پویا، افزودند.

ازدواج ‎های حرام

سؤال 1: با چه زنهایی ازدواج کردن حرام است لطفاً توضیح دهید؟ جواب: ازدواج با محارم حرام است مثل مادر و خواهر و مادرزن و مادربزرگ و خاله و عمه و برادرزاده و خواهرزاده و خواهر رضاعی و ... و همچنین ازدواج با زنهایی که طی سبب خاصی حرام مؤبد می شوند. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج2، م2384 و 2388 و م2400) سؤال 2: آیا انسان می تواند با خواهر زن خود ازدواج نماید؟ جواب: جمع بین دو خواهر در ازدواج صحیح نیست و حرام است. (استفتائات امام (ره)، ج3، ص124، س120) سؤال 3: بعد از طلاق و جدایی از زن اول که در عقد دائم بوده, پس از چه مدتی می توان با خواهر او ازدواج نمود؟ جواب: اگر طلاق بائن است بعد از طلاق, و اگر رجعی است بعد از گذشت ایّام عدّه می توان با او ازدواج کرد. (استفتائات امام (ره)، ج3، ص124، س119) سؤال 4: آیا دو دختر که به هم چسبیده هستند و بالغ شده اند, می توانند ازدواج کنند؟ جواب: مجرد اتصال آن دو مانع از ازدواج نیست و با مراعات وظائف و شرایط شرعیه می توانند ازدواج کنند. (ر.ک استفتائات امام (ره)، ج3، ص125، س122)

موارد فسخ نکاح

انحلال عقد نکاح از چند طریق امکان‌پذیر است، به نحوی‌که بعد از طرح این مسائل ، دیگر عقد ازدواج از رسمیت می‌افتد.- به موجب ماده 1120 قانون مدنی ایران، عقد دایم به فسخ یا به طلاق و عقد منقطع به پایان مدت یا بذل مدت منحل می شود، و زن و مرد از یکدیگر جدا می شوند.- در قانون مدنی ایران تفاوت هایی میان فسخ ازدواج و طلاق وجود دارد.در فسخ ازدواج شرایطی پیش می‌آید که به موجب آن می‌توان عقد را باطل کرد، یعنی زن یا مرد در شرایط معینی می توانند بدون رعایت مقررات و تشریفات خاص طلاق، عقد را فسخ کنند یا بر هم زنند، اگرچه برای اثبات آن شرایط باید به دادگاه مراجعه کنند، اما طلاق مستلزم رعایت مقررات ویژه‌ای است که انحلال عقد را دشوارتر از فسخ آن می سازد.

وضو

وضو یا دست‌نماز یا آبدست[۱] به معنی شستن صورت و دست‌ها با آب، از آداب و عبادات دین اسلام و از مقدمات نماز است. وضو گرفتن همچنین پیش از طواف کعبه و مس نمودن خط قرآن واجب است. مسلمانان وضو گرفتن پیش از رفتن به مسجد، و نیز وضو گرفتن پیش از خواب را مستحب می‌دانند. وضو در قرآن  در آیه ششم سوره مائده، حکم قرآنی وضو و تیمم چنین آمده‌است:ای کسانی که ایمان آوردید، چون خواهید برای نماز برخیزید چهره خود را بشویید و دست‌هایتان را تا آرنج بشویید، سر را مسح کنید و پاها را نیز تا برآمدگی آن مسح کنید و اگر جنب هستید، پاکیزه شوید و اگر بیمارید یا در سفر هستید، یا یکی از شما را قضای حاجتی روی داد و یا با زنان درآمیخته‌اید، و آب نیابید، ٱنگاه به خاک پاک و پاکیزه تیمم کنید و به آن خاک صورت و دست‌ها را مسح کنید؛ خدا در دین هیچ‌گونه سختی برای شما نمی‌خواهد، خدا می‌خواهد که شما را پاکیزه گرداند و نعمتش را بر شما تمام کند، باشد که او را سپاس گویید.

جایگاه حضرت علی علیه السلام درهستی

معرفت و شناخت کامل شخصیت والای امیرالمؤمنین علی (ع) و جایگاه او در جهان هستی در حد بشر نیست چه رسول اکرم (ص) خطاب به مولا می فرماید :یا علی لا یعرفک الاّّّ الله و اناای علی! تو را هیچکس نشناخت جز خدا و من.درابتدای خلقت، معمار آفرینش، زمین و خورشید و ماه و بر و بحر اعلام کرد که آفرینش شما، آفرینش همه چیز، به طفیل محبت پنج نور مقدس است.یا ملائکتی و سکان سماواتی اعلموا انی ما خلقت سماء مبنیه و لا ارضا محدیه و لا قمرا منیرا و لا شمسا مضیئه و لا فلکا یدور و لا بحرا یجری و لا فلکا یسری الا فی محبه هؤلاء الخمسه. آفرینش بر محبت اینان رقم خورد و عرصه هستی به حب ولایت آنان از عدم شکل گرفت. اگر علی (ع) نبود، آفرینش به تکوینش نمی ارزید . نوروجود علی (ع) ، مصباح پایگاه آفرینش شد وهستی اول با وجود او شکل گرفت. هدفنامه وجود را نیز به وجود او پیوند زدند.

موانع ازدواج و عقد باطل

ازدواج با زنی که شوهر دارد ممنوع است. زنی که در عده ی طلاق و یا عده ی فوت باشد نیز در حکم زن شوهر دار در نظر گرفته می شود. اگر شخصی با علم به این که زنی شوهر دارد و یا در عده ی طلاق یا عده ی فوت است و با اطلاع از حرمت ازدواج با زنی در این شرایط , او را به عقد خود دراورد, در این صورت عقد باطل میشود و بین این زن و مرد حرمت ابدی به وجود می آید, یعنی دیگر به هیچ وجه با او نمی تواند ازدواج کند .ماده 1049 : هیچ کس نمی تواند دختر برادر زن و یا دختر خواهر زن خود را بگیرد مگر با اجازه ی زن خود.ازدواج دوم مرد با دختر خواهر و دختر برادر همسر اول او تنها با اجازه ی زوجه یعنی همسر اول امکان پذیر است . ماده 1050 : هر کس زن شوهردار را با علم به وجود علقه‌ی زوجیت و حرمت نکاح و یا زنی را که در عده‌ی طلاق یا در عده ی وفات است با علم به عده و حرمت نکاح برای خود عقد کند عقد باطل و آن زن مطلقا بر آن شخص حرام مؤبد می شود .

سجدة

(مستحبات): 1. بعد از سجده دوم، طمأنینه که به عنوان جلسه ی استراحت معروف است، مستحب مؤکد می باشد. بلکه حکم به وجوب آن نیز داده شده است. 2. افزون بر ذکر واجب سجده خواندن دعای اللهم لک سجدت پیش از ذکر سجده وارد شده است. 3. گفتن چهار تکبیر برای دو سجده یکی هنگام رفتن به سجده ی اول، یکی هنگام سر برداشتن از سجده ی اول و یکی هنگام رفتن به سجده ی دوم و یکی پس از سر برداشتن از سجده ی دوم. 4. همچنین رعایت تخویه برای مردان مستحب است. تخویه یعنی قرار دادن دستان بر روی زمین و باز کردن اعضاء بدن از یکدیگر و رفتن به سجده. 5. رعایت حالت تورک بین دو سجده. در مردان نشستن به گونه ای که هنگام آن بر قسمت نشیمنگاه تکیه کنند و برای زنان کاسه ی زانو ها را بالا گرفته در حالی که انگشتان دستها شان به هم چسبیده است، کف دستها را روی رانها قرار دهد.

اقامه

اقامه: در اصطلاح فقهی اذان دوم را که قبل از نماز خوانده می‌شود، اقامه می‌گویند. مستحب است پیش از شروع به نماز، اقامه خوانده شود و علامت فرارسیدن نماز و ابتدا کردن به آن است. گفتن اقامه مستحب است ولی بسیار بر آن تأکید شده. “الله أکبر” (۲ مرتبه) خدا بزرگ‌تر و برتر از هر چیزی است. “اشهد ان لا اله الا الله” (۱ مرتبه) گواهی می‌دهم هیچ معبود به حقی جز الله وجود ندارد. “أشهد ان محمداً رسول الله” (۱ مرتبه) گواهی می‌دهم که محمّد فرستادهٔ خداست. “حیّ على الصّلاة” (۱ مرتبه) بشتاب به سوی نماز. “حیّ على الفلاح” (۱مرتبه) بشتاب به سوی رستگاری. “قد قامت الصلاة” (۲ مرتبه) همانا نماز بر پا شد. “الله أکبر” (۲ مرتبه) خدا بزرگ‌تر و برتر از هر چیزی است. “لا إله إلا الله” (۱ مرتبه) گواهی می دهم هیچ معبود به حقی جز الله وجود ندارد.

تفاوتهایی که در شیوه ی نماز خواندن و حتی وضو گرفتن بین شیعیان و اهل سنت هست از چه زمانی به وجود اومده؟ و به چه علت هست؟

الف:ریشه اساسی اختلاف آن است که اهل تسنن به سیره خلفا روی آورده، و حتی اجتهادات آنان در برابر نصوص دینی را حجت می‏دانند، لذا حتی در مواردی که سیره خلفا برخلاف ظاهر قرآن یا پیامبر باشد، به آن عمل می‏کنند.مثلاً در باب وضو، مسأله چگونگی شستن دست‏ها نیز از سویی بازگشت به تردید در سیره پیامبر(ص) می‏کند و از سویی به تفسیر آیه شریفه : "فاغسلوا وجوهکم وایدیکم الی المرافق" بر اساس روایاتی که سیره پیامبر(ص) را توضیح داده‏اند نحوه شستن دست‏ها توسط آن حضرت از بالا به پایین بوده که مطابق روند طبیعی جریان آب است و کلمه "الی" که در آیه آمده به عنوان منتهای غایت ذکر شده است؛ یعنی حد نهایی شستن دست‏ها را بیان فرموده است؛ لیکن بنا به تفسیر اهل تسنن "الی" در آیه بیانگر جهت شست و شو است.

اصول فقه

مقدمه اصول فقه، یکی از مهمترین علوم اسلامی می‌باشد که جایگاه آن بر پژوهشگران به طور عموم و بر دانشجویان فقه و حقوق به طور خصوص؛ روشن است. در تبیین اهمیت اصول فقه، این بس، که امروزه دست‌یابی به احکام شریعت، بدون آن ناممکن است و این علم علاوه بر اینکه نسبت به علم فقه (دست‌یابی به احکام الهی) در حکم ابزار است، همانند علم منطق به صورت مستقل نیز ارزش و اهمیت ویژه‌ای دارد. این پژوهش کوتاه بر آن است تا به معرفی مختصر، جامع و مستند این علم بپردازد. تعریف علم اصول فقه در تعریف اصطلاحی اصول فقه عبارت‌های مختلفی از اصولیین شیعه و اهل سنت ارائه شده که در ذیل به چند تعریف معروف اشاره‌ای گذرا خواهیم داشت:

بررسی تطبیقی عقد ازدواج در قانوان احوال شخصیه اهل تشیع و قانون مدنی افغانستان

ازدواج ازباب ثلاثی مزید، ازباب افتعال و«زواج» مصدرباب مفاعله است؛ این دوواژه دراصطلاح فقهی وقانونی، به معنای رابطه ای است حقوقی که لازمه آن ، جوازکامجویی بین زن ومرد می باشد ، چنان که واژه نکاح نیزبه همین معناست؛ هرچند ازنظرلغت؛ ازدواج به معنای متحد شدن دوانسان ونکاح به معنای هم خوابگی آن دومی باشد بعضی ازنویسندگان گفته اند : نکاح – به معنای – عقدی است که به وسیله آن ، زن ومرد به قصد زندگی مشترک وکمک به یکدیگرقانوناً باهم متحد می شوند ونتیجه گرفته اند که اولاً: نکاح عقد است وثانیاً: هدف آن شرکت دوزندگی است وثالثاً : ازوحدت واتحاد قانونی حاصل می آید. تردیدی نیست که ازدواج ومیل به زناشویی زن ومرد ازغرایزاولیه نوع بشراست وهرانسانی به صورت طبیعی علاقه مند به ازدواج وتولید مثل می باشد؛ به تعبیردیگر، هرانسان درصدد است که ازطریق تولید مثل، حیات موقت وپایان پذیرخویش را ازطریق بقای فرزند دایمی سازد.

اجتهاد و مرجعیت دینی

مقدمه از آنجایی که اجتهاد، هدف علم اصول فقه و ثمره آن است؛ در میان شیعه و اهل سنّت، دارای پایگاه ویژه‌ای می‌باشد، همه مشکلات ناشی از بی‌قانونی، در پرتو شایستگی و کاردانی اجتهاد پویا، حل و فصل می‌گردند. در این روزگار بر اساس اندیشه شیعه، به خاطر دوری از رهبران معصوم، راهی به سوی علم به احکام شریعت جز اجتهاد وجود ندارد؛[1] و هیچ مرجع دیگری را جز مجتهد نمی‌توان سراغ داشت که برای حوادث روزافزونی که در جوامع بشری پدید می‌آیند، حکم و قانون جامعی ارائه کند. بنابراین، اجتهاد و مرجعیت دینی، از اعتقادات مهم شیعیان در عصر غیبت به حساب می‌آید و سرچشمه تحولات سیاسی و اجتماعی بسیاری در جامعه می‌گردد. تعریف اجتهاد اجتهاد از ریشه «جهد» به معنای منتهای کوشش است.[2] و در اصطلاح فقیهان تعریف‌های فراوانی با اندک تفاوت ارائه شده است، مرحوم آخوند چنین تعریفی را تقریر کرده‌اند: «الاجتهاد هو استفراغ الوسع فی تحصیل الحجه علی الحکم الشرعی؛[3] اجتهاد به معنای بکارگیری توان و نیرو برای به دست آوردن دلیل و حجت بر احکام شرعی می‌باشد».

ازدواج و فقر

یکی از دغدغه های مهم هر جوانی هنگام ازدواج بحث وسع مالی و خرج و مخارج زندگی است تا آنجایی که بسیاری از ان ها به خاطر ترس از فقر و بدهکاری ازدواج را یا به تاخیر می اندازند و یا کلا خط قرمزی به دور آن میکشند .روایت صحیح و مورد اطمینانی که در این بخش آورده ایم با نگاه به همین مساله از زبان مبارک رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و اله و سلم صادر شده و به ما رسیده است؟حضرت کسانی که به خاطر ترس از فقر ازدواج را ترک میکنند توبیخ میکند و به آنها یاد اوری میکند:که آیا به خداوند اطمینان ندارید و به وعده ای که داده است بد گمانید ؟ آیا خداوند که در قران ترغیب به ازدواج کرده و فرموده ( ازدواج کنید و اگر فقیر بودید بدانید خداوند شمارا غنی و بی نیاز میکند) دروغ میگوید ؟بهتر بگوییم آیا خداوند از نظر مالی ضعیف است که نتواند یک بنده ناچیز که به خاطر اطاعت او و دوری از گناه و در نتیجه رسیدن به خداوند قصد ازدواج کرده او را تنها بگذارد و در فقر و نداری رها کند ؟ 

مطالعه تطبیقی تعهدات ذی نفع و گشاینده اعتبار اسنادی در برابر یکدیگر در عرف‏ها و رویه های متحدالشکل اعتبارات اسنادی (UCP600)و ماده 5 قانون تجارت

مقدمهاعتبارات اسنادی به‌عنوان مطمئن‌ترین و عمده‌ترین روش پرداخت در تجارت بین‌الملل شناخته شده است. اهمیت این موضوع، توجه گسترده به این نوع از روش پرداخت، تلاش در جهت رفع موانع آن، و یافتن راه‌حل‌های بهتر به‌منظور تسهیل امور آن را خاطرنشان می‌سازد. مقرراتی که بر اعتبارات اسنادی صادر از سوی بانک‏های ایرانی حاکم است عرف‏ها و رویه‌های متحدالشکل اعتبارات اسنادی است که توسط اتاق بازرگانی بین‌المللی تدوین و منتشر شده است. از آنجا که ماده 5 قانون تجارت متحدالشکل ایالات متحده امریکا با عنوان �اعتبارات اسنادی� در این زمینه از بعضی ابعاد دقیق‌تر و مفصل‌تر است، ‌با انجام مقایسه میان این دو مجموعه مقررات، در‌صدد هستیم زوایای مبهم و ناقص عرف‏ها و رویه‌های متحدالشکل اعتبارات اسنادی از جنبه تعهدات ذی‌نفع و گشاینده اعتبار در برابر یکدیگر را دریافته، و از قواعد جامع‌تر قانون تجارت متحدالشکل امریکا در جهت رفع آن بهره ببریم. علت انتخاب رابطه حقوقی ذی‌نفع و گشاینده در اعتبارات اسنادی برای بررسی اهمیت این موضوع نسبت به سایر مباحث مربوط به اعتبارات اسنادی (رابطه حقوقی متقاضی گشایش اعتبار و سایر طرف‌های اعتبار اسنادی، رابطه حقوقی بانک‏ها در برابر یکدیگر و رابطه حقوقی ذی‌نفع و سایر بانک‏ها) است؛ چرا که التزام گشاینده در برابر ذی‌نفع، هسته اصلی عملیات اعتبار اسنادی را تشکیل می‌دهد و به خودی خود می‌تواند سازنده یک اعتبار اسنادی باشد؛ ضمن اینکه بحث عملیات اعتبار اسنادی در تمام ابعاد به‌ دلیل وسعت از حوصله این نوشتار خارج است.  

شهادتین

اگر کافر شهادتین بگوید، یعنی بگوید: "اشهد ان لا اله الا الله و اشهد ان محمدا رسول الله "، مسلمان می شود، و بعد از مسلمان شدن ، بدن و آب دهان و بینی و عرق او پاک است .  اگر موقع مسلمان شدن ، عین نجاست به بدن او بوده ، باید برطرف کند و جای آن را آب بکشد. ولی اگر پیش از مسلمان شدن ، عین نجاست برطرف شده باشد، لازم نیست جای آن را آب بکشد.اگر موقعی که کافر بوده ، لباس او با رطوبت به بدنش رسیده باشد و آن لباس در موقع مسلمان شدن در بدن او نباشد، نجس است . بلکه اگر د ربدن او هم باشد، بنابر احتیاط واجب باید از آن اجتناب کند. اگر کافر شهادتین بگوید و انسان نداند قلبا مسلمان شده یا نه ،پاک است .ولی اگر بداند قلبا مسلمان نشده ، بنابر احتیاط واجب باید از او اجتناب کرد.

شروط هشتگانه برای شکسته خواندن نماز

مسافر باید نماز ظهر و عصر و عشا را با هشت شرط شکسته بجا آورد، یعنی دو رکعت بخواند: شرط اول: آن که سفر او کمتر از هشت فرسخ شرعی  نباشد. کسی که رفتن و برگشتن او هشت فرسخ است اگر رفتن او کمتر از چهار فرسخ نباشد باید نماز را شکسته بخواند بنابر این اگر رفتن سه فرسخ و برگشتن پنج فرسخ باشد باید نماز را تمام کند. اگر رفتن و برگشتن هشت فرسخ باشد باید نماز را شکسته بخواند چه همان روز و شب بخواهد برگردد یا غیر آن روز و شب . اگر سفر، مختصری از هشت فرسخ کمتر باشد یا انسان نداند که سفر او هشت فرسخ است یا نه، نباید نماز را شکسته بخواند و چنانچه شک کند که سفر او هشت فرسخ است یا نه، در صورتی که تحقیق کردن برایش مشقت دارد باید نمازش را تمام بخواند و اگر مشقت ندارد بنابر احتیاط واجب باید تحقیق کند که اگر دو عادل بگویند، یا بین مردم  معروف باشد که سفر او هشت فرسخ است نماز را شکسته بخواند. اگر یک عادل خبر دهد که سفر انسان هشت فرسخ است بنابر احتیاط واجب باید نماز را، هم شکسته بخواند و هم تمام بخواند و روزه بگیرد و قضای آن را هم بجا آورد.