چگونگی به اجرا گذاشتن چک در مراجع ثبتی

قانونگذار در وضع و تصویب مقررات جزائی راجع به صدور چک تنها به بیان انواع چکهای صادره از سوی اشخاص یا بانکها بسنده نموده و در قوانین مختلف مربوط به صدور چک که بعد از تصویب قانون تجارت در سالهای ۱۳۳۱ – ۱۳۳۷ – ۱۳۴۴ و ۱۳۵۵ و اصلاحیه قانون اخیر در سال ۱۳۷۲ وضع گردیده تعریف جامعی از چک ارائه نداده است. لذا ناگزیر هستیم که برای دستیابی به تعریف چک به قانون تجارت مراجعه و از آن بعنوان قانون مادر استفاده نمائیم . « تعریف چک » در ماده ۳۱۰ قانون تجارت از چک بعنوان نوشته ای یاد شده که به موجب آن صادر کننده چک وجوهی را که نزد بانک محال علیه (بانکی که باید وجه را بپردازد) دارد . کلاً یا بعضاً مسترد یا به دیگری واگذار می نماید و در ماده ۳۱۱ همان قانون مرقوم است که درچک باید محل و تاریخ صدور قید شده و به امضاء صادر کننده برسد و پرداخت چک نباید وعده داشته باشد و ماده ۳۱۳ قانون تجارت اشعار داشته که وجه چک باید به محض ارائه کارسازی شود و نیز به موجب مواد دیگری ازاین قانون قید گردیده که صدور چک ذاتاً عمل تجاری محسوب نمی گردد. اگر چک بایستی در همان مکانی که صادر شده تأدیه گردد ،‌دارنده چک ظرف مدت۱۵ روز از تاریخ صدور باید وجه آنرا مطالبه کند و اگر از یک نقطه به نقطه دیگر صادر شده باشد باید ظرف مدت ۴۵ روز مطالبه گردد و چنانچه در مواعد مذکوره وجه آنرا مطالبه نکند دعوی دارنده علیه ظهرنویسی مسموع نخواهد بود.

خواستگاری‌ عبارت‌ است‌ از پیشنهاد زناشوئی‌ از طرف‌ مرد نسبت‌ به‌ زن‌

ـ خواستگاری‌ماده‌ 1043 قانون‌ مدنی‌ می‌گوید: »هر زنی‌ را که‌ خالی‌ از موانع‌ نکاح‌ باشد می‌توان‌ خواستگاری‌ کرد.« قانون‌ مدنی‌ تعریفی‌ از خواستگاری‌ به‌ عمل‌ نیاورده‌ است‌. بعضی‌ از استادان‌ حقوق‌ گفته‌اند: خواستگاری‌ عبارت‌ است‌ از»پیشنهاد زناشوئی‌ از طرف‌ مرد نسبت‌ به‌ زن‌ است‌ که‌ بتواند با او ازدواج‌ نماید.«بنابراین‌ خواستگار همیشه‌ مرد و کسی‌ که‌ از او خواستگاری‌ می‌شود همواره‌ زن‌ است‌. چه‌ این‌ شیوه‌ مطابق‌ فطرت‌ و طبیعت‌ انسان‌ است‌.در تعریف‌ مذکور بیان‌ شد که‌ در خواست‌ ازدواج‌ از جانب‌ مرد است‌ و این‌ به‌ لحاظ غلبه‌ عرفی‌ است‌ و اغلب‌ مرد از زن‌ خواستگاری‌ می‌نماید و مفهوم‌ مخالف‌ آن‌، چنانچه‌ زن‌ از مرد خواستگاری‌ نماید، این‌ درخواست‌ مانع‌شرعی‌ و قانونی‌ ندارد و ممنوع‌ نیست‌ بلکه‌ از حقوق‌ انسان‌ است. به ادامه مطلب بروید.....‌ 

علت های جمع آوری شده در باب زن و مرد

خلفان نصیحت کن وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُم مَّوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ (21روم)و از نشانه‏هاى او اینست که از نوع خودتان همسرانى براى شما آفرید تا بدانها آرام گیرید و میانتان دوستى و رحمت نهاد آرى در این ، براى مردمى که مى‏ اندیشند قطعا نشانه‏هایى است .ادامه مطلب...

انحصار خواستگاری برای مردان

قَالَتْ إِحْدَاهُمَا یَا أَبَتِ اسْتَأْجِرْهُ إِنَّ خَیْرَ مَنِ اسْتَأْجَرْتَ الْقَوِیُّ الْأَمِینُ ?26? قَالَ إِنِّی أُرِیدُ أَنْ أُنْکِحَکَ إِحْدَى ابْنَتَیَّ هَاتَیْنِ عَلَى أَنْ تَأْجُرَنِی ثَمَانِیَ حِجَجٍ....)27قصص) یکى از آن دو دختر گفت اى پدر! او (موسی) را استخدام کن چرا که بهترین کسى است که استخدام مى‏کنى هم نیرومند وهم قابل اعتماد است (26) شعیب گفت من مى‏خواهم یکى از این دو دختر خود را به نکاح تو در آورم به این [شرط] که هشت‏سال براى من کار کنى و اگر ده سال را تمام گردانى اختیار با تو است و نمى‏خواهم بر تو سخت گیرم و مرا ان شاء الله از درستکاران خواهى یافت (27) ...فَلَا تَعْضُلُوهُنَّ أَنْ یَنْکِحْنَ أَزْوَاجَهُنَّ إِذَا تَرَاضَوْا بَیْنَهُمْ بِالْمَعْرُوفِ ذَلِکَ یُوعَظُ بِهِ مَنْ کَانَ مِنْکُمْ یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الْآَخِرِ ذَلِکُمْ أَزْکَى لَکُمْ وَأَطْهَرُ وَاللَّهُ یَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ (232)بقره ...آنان را از ازدواج با همسران خود چنانچه بخوبى با یکدیگر راضی باشند در تنگنا قرار ندهید هر کس از شما به خدا و روز قیامت ایمان دارد به این پند داده مى‏شود و این امر براى شما پربرکت‏تر و پاکیزه‏تر است و خدا مى‏داند و شما نمى‏دانید (232) ...وَامْرَأَةً مُؤْمِنَةً إِنْ وَهَبَتْ نَفْسَهَا لِلنَّبِیِّ إِنْ أَرَادَ النَّبِیُّ أَنْ یَسْتَنْکِحَهَا ....(50) احزاب ...و زن مؤمنى که خود را [داوطلبانه] به پیامبر ببخشد در صورتى که پیامبر بخواهد با او ازدواج نماید...

نفقه در قانون مدنی

ماده ۱۱۰۶ - در عقد دائم نفقه زن به عهده شوهر است . نظریه: در صورتیکه دادگاه حکم به سکونت زوجه در منزل جداگانه صادر نمایدزوج مکلف به پرداخت نفقه است و ترک آن جرم و قابل مجازات است . نظریه : زندانی شدن زوجه فورس ماژور محسوب و مانع تمکین است ، اماموجب عدم استحقاق نفقه نیست . نظریه : اصل بر این است که زوجه در منزل زوج سکونت نماید لذا در مواردی که شرط توافق در محل انتخاب سکونت برای زوجه مقرر شده است و چنین توافقی حاصل نشود تعیین تکلیف با دادگاه خواهد بود و بعد از تعیین محل به وسیله دادگاه اگر زوجه در محل تعیین شده سکونت ننماید ناشزه خواهد بود . نظریه : با وقوع نکاح دایم زوجه حق مطالبه نفقه و تعقیب را خواهد داشت . نظریه : ترک انفاق متولد از زنا جرم بوده و مرتکب قابل تعقیب و مجازات است . نظریه : عدم تمکین زوجه و عدم استطاعت مرد به پرداخت نفقه از موجبات صدور قرار اناطه نمی باشد .

نفقه ، تمکین خاص ، تمکین عام

در ارتباط با معنای تمکین عام و خاص ابتدا باید عرض کنم که مفهوم تمکین خاص اطاعت از نیازهای غریزی مرد از طرف زن میباشد و مفهوم تمکین عام فرمانبرداری در تمام امور کلی زندگی میباشد و زن موظف به پیروی و اطاعت از شوهر است قانون هم اشاره کرده ریاست خانواده از خصائص مرد است . بحثهایی که در مورد نفقه و مهریه و تمکین میباشد بلحاظ درگیر بودن این مفاهیم است یعنی اینکه زن بعد از عقد و با عقد نکاح به چه حقوقی میرسد و حقوق مرد چیست و اگر زن تمکین کند و یا نکند حقوق هر کدام چگونه است .

خانواده، جوان و ازدواج

زندگی«ازدواج» و «تشکیل خانواده»، راهی برای جاودان ماندن نسل انسان است و اساسی ترین بنیان در زندگی محسوب می شود.(1) این گام مهم و مؤثر با اندیشه ها و انگیزه های متفاوتی انجام می پذیرد که همراه هر یک، خطرات یا برکات بسیاری را به دنبال دارد.انگیزه های «عادی و مادی»، مثل تأمین غرایز طبیعی و انگیزه های «عالی و الهی»، همانند رسیدن به کمال، تبدیل شخصیت فردی انسان به شخصیت اجتماعی، درک و دریافت صفات برجسته انسانی و آسمانی، همه و همه در شکل گیری روابط پس از ازدواج تأثیر بسزایی دارند. ترکیبی از انگیزه ها نظیر نیاز به هم صحبتی، فرار از تنهایی، داد و ستد عاطفی، سر و سامان یافتن روحی، تداوم و بقای نسل و اطاعت امر خداوند در مسیر گزینش همسر، دست به دست هم می دهند و نقطه آغاز حرکت به سوی ازدواج را فراهم می کنند.بی گمان داشتن اندیشه ای روشن و انگیزه ای شفاف برای ازدواج و تشکیل خانواده آغاز شایسته و برای تداوم زندگی و مقابله با دشواری ها، سختی ها و سنگلاخ های امروز و فردای زندگی مشترک، امری بایسته محسوب می شود؛ از این رو، ازدواج های تحمیلی، احساسی و هوسی، اراده جوانان را برای رویارویی با دشواری ها به شدت سست می سازد و از هر گونه پیشامدی، آنان را می ترساند. بدین خاطر، مهم ترین عامل برای آمادگی دختران و پسران جوان در امر ازدواج، شناخت درست و دقیق از تشکیل خانواده و مسئولیت پذیری هر یک در لحظات گوناگون زندگی است. 

فلسفه نگهداری عده

بدون شک (عده ) دو فلسفه اساسى دارد که در قرآن مجید و اخبار اسلامى به آن اشاره شده است : نخست مساءله حفظ نسل و مشخص ‍ شدن وضع زن از نظر باردارى و عدم باردارى ، و دیگر وجود وسیله اى براى بازگشت به زندگى اول ، و از بین بردن عوامل جدائى است ، بخصوص اینکه اسلام روى این مساءله تاءکید مى کند که زنان در دوران عده باید در خانه مرد بمانند، و طبعا یک معاشرت دائمى چند ماهه خواهند داشت که به آنها مجال مى دهدمساءله جدائى را دور از هیجانات زودگذر مجددا مورد بررسى قرار دهند.مخصوصا در مورد طلاق رجعى که بازگشت به زوجیت نیازى به هیچگونه تشریفات ندارد،و هر کار و یا سخنى که دلیل بر تمایل مرد به بازگشت باشد رجوع محسوب مى شود، حتى اگر دست بر بدن زن یا شهوت و یا بدون شهوت بگذارد هر چند قصد رجوع هم نداشته باشد رجوع محسوب مى شود.

ازدواج؛ جلوه‌ای از دوستی و محبت

ازدواج؛ جلوه‌ای از دوستی و محبت وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُم مَّوَدَّةً وَرَحْمَةً… (روم/۲۱)“و از نشانه‌های خداوند این است که از جنس خودتان برایتان همسرانی آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید و بین شما دوستی و رحمت قرار داد…” این تحقیق جدید می‌گوید که دوستی و محبت بین زن و شوهر، در طول ازدواج و زندگی مشترک حاصل می‌شود؛ یعنی بر خلاف اعتقادی که در سابق وجود داشت …. باهم می‌خوانیم:

ازدواج ‎های حرام

سؤال 1: با چه زنهایی ازدواج کردن حرام است لطفاً توضیح دهید؟ جواب: ازدواج با محارم حرام است مثل مادر و خواهر و مادرزن و مادربزرگ و خاله و عمه و برادرزاده و خواهرزاده و خواهر رضاعی و ... و همچنین ازدواج با زنهایی که طی سبب خاصی حرام مؤبد می شوند. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج2، م2384 و 2388 و م2400) سؤال 2: آیا انسان می تواند با خواهر زن خود ازدواج نماید؟ جواب: جمع بین دو خواهر در ازدواج صحیح نیست و حرام است. (استفتائات امام (ره)، ج3، ص124، س120) سؤال 3: بعد از طلاق و جدایی از زن اول که در عقد دائم بوده, پس از چه مدتی می توان با خواهر او ازدواج نمود؟ جواب: اگر طلاق بائن است بعد از طلاق, و اگر رجعی است بعد از گذشت ایّام عدّه می توان با او ازدواج کرد. (استفتائات امام (ره)، ج3، ص124، س119) سؤال 4: آیا دو دختر که به هم چسبیده هستند و بالغ شده اند, می توانند ازدواج کنند؟ جواب: مجرد اتصال آن دو مانع از ازدواج نیست و با مراعات وظائف و شرایط شرعیه می توانند ازدواج کنند. (ر.ک استفتائات امام (ره)، ج3، ص125، س122)

اثبات زوجیت

یکی از دعاوی قابل طرح در محاکم، دعوای زوجیت است که توسط یکی از زوجین احتمالی علیه دیگری طرح می گردد. بدلیل بعضاً خصوصیات ویژه ای که این دعوی دارد، مقاله مستقلی را بدان اختصاص داده و دلایل احتمالی برای اثبات این دعوی را به بررسی می گیریم.اصولاً هر کس مدعی حقی بر دیگری است، باید ادعای خود را ثابت کند و این معنا مفاد روایات متعدد از معصومین بدین مضمون که “البینه علی المدعی و الیمین علی من انکر”[۱]بوده و ماده ۱۲۵۷ قانون مدنی از این قاعده کلی بر گرفته شده و ۱۹۷ قانون آدم جدید نیز بر آن دلالت دارد.

فریب در ازدواج

امروزه آسیب های مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و بهداشتی سلامت جامعه را تهدید می کند. هزینه این تهدیدات، هر دو جنس زن و مرد را شامل می شود، ولی گاه یکی از این دو جنس بیشتر در معرض خطر قرار می گیرد. از جمله این آسیب ها می توان به رواج فریب یا تدلیس در روابط افراد با یکدیگر و در امر مهم ازدواج اشاره نمود. عدم صداقت هنگام انتخاب همسر که منجر به فریب طرف مقابل در ازدواج می شود، آثار و پیامدهای حقوقی ویژه ای دارد که با عنوان قانون «تخلف از شرط صفت» در قانون مدنی مطرح است.ماده 1128 ق.م بیان می دارد: «هر گاه در یکی از طرفین صفت شرط شده و بعد از عقد معلوم شود که طرف مذکور فاقد وصف مقصود بوده، برای طرف مقابل حق فسخ خواهد بود، خواه وصف مذکور در عقد تصریح شده یا عقد متبایناً بر آن واقع شده باشد».از آنجا که متأسفانه تدلیس در ازدواج از جانب دختران رو به افزایش است و نیز دختران ساده دل و زودباور، در تدلیس خواستگاران خویش به شدت آسیب پذیر هستند، آشنایی با قوانین مربوطه و تحلیل آن، ضروری می نماید.

نسب و انواع آن از نگاه قانون قضایی

تولد هر انسانی ناشی از ارتباط زن و مردی است که او را به وجود آورده اند. این تولد یک نوع ارتباط طبیعی بین طفل و به وجود آورندگان او ایجاد می کند که در اصطلاح حقوقی نسب نامیده می شود.                   این طرح خدمتی در خور برای جامعه به شمار می رود و شهروندان می توانند بیش از پیش با حقوق خود آشنا شوند و بنا به اظهار رییس قوه قضاییه با آشنایی مردم با قوانین موضوعه از مراجعات شهروندان به مراجع قضایی کاسته می شود.در این شماره درباره نسب مطالبی را به اطلاع خوانندگان عزیز می رسانیم. تولد هر انسانی ناشی از ارتباط زن و مردی است که او را به وجود آورده اند. این تولد یک نوع ارتباط طبیعی بین طفل و به وجود آورندگان او ایجاد می کند که در اصطلاح حقوقی نسب نامیده می شود.

بررسی مبانی فقهی، حقوقی قاعده «تلف مبیع قبل از قبض»

مقدمه یکی از قواعد فقهی که در تمامی معاملات جریان دارد قاعده فقهی «کل مبیع تلف قبل قبضه فهو من مال بایعه» می باشد. مفاد این قاعده که در ماده 387 قانون مدنی وجود دارد، این است که اگر بیعی واقع شود و قبل از آنکه مبیع به دست مشتری برسد، بدون تعدی و تفریط تلف شود، بایع خود باید متحمل خسارت شود. در این گفتار، ابتدائاً این قاعده تعریف و مستندات آن ذکر و حدود قاعده مشخص و وضعیت آن در خصوص تلف جزئی و غصب و وجود عیب مبیع و وضعیت نماءات، توضیح و در نهایت از اتلاف مبیع توسط فروشنده و خریدار و شخص ثالث سخن به میان می آید.

نشوز و تمکین

برای ورود در مسئله مقدمتاً یک بحث واژه شناسانه از معنای تمکین و نشوز لازم می‌باشد. “تمکین” در لغت به معنای مالک گردانیدن و ثابت نمودن می باشد در قرآن کریم[۲] آمده است : و مکناهم فی الارض یعنی آنها را در زمین استقرار بخشیدیم و مالک زمین گردانیدیم[۳]. اما “نشوز” در لغت به معنای بالابردن و بپا خواستن است. در قرآن کریم آمده است : و اذا قیل لهم انشزوا فانشزوا یعنی وقتی به آنها گفته می‌شود (برای انجام اوامر الهی) بپاخیزید، بپا می‌خیزند. اما در اصطلاح حقوقی و فقهی نشوز عبارت از “خروج زوجین از انجام تکالیف واجبی است که قانونگذار بر عهده هر کدام از آنها در رابطه با دیگری گذاشته است”. با این حساب، نشوز اختصاص به زن ندارد بلکه مرد نیز ممکن است در برابر زوجه خویش نسبت به انجام تکالیف واجب خود اقدامی ننماید و از این نظر ناشز محسوب گردد.

شرایط ضمن عقد یا عقد خارج لازم

شروطی که به امضای طرفین رسیده باشد معتبر است.تذکر سر دفتر ازدواج مکلف است شرایط مذکور در این قباله و مورد به مورد به زوجین تفهیم و آن شرطی معتبر است که مورد توافق زوجین واقع و به امضاء آنها رسیده باشد شرایط ضمن عقد یا عقد خارج لازم الف_ ضمن عقد نکاح / عقد خارج لازم زوجه شرط نمود که هرگاه طلاق بنا به درخواست زوجه نباشد و طبق تشخیص دادگاه تخلف زن ناشی از تخلف زن از وظایف همسری یا سوء اخلاق و رفتار وی نبوده زوج موظف است تا نصف دارائی موجود خود را که در ایام زناشوئی با او به دست آورده یا معادل آن را طبق نظر دادگاه بلا عوض به زوجه منتقل نماید. ب _ ضمن عقد نکاح / خارج لازم زوج به زوجه وکالت بلا عزل با حق توکیل غیر داد که در مورد مشروحه ذیر با رجوع به دادگاه و اخذ مجوز از دادگاه پس از انتخاب نوع طلاق خود را مطلقه نماید و نیز به زوجه وکالت بلاعزل با حق توکیل به غیر داد تا در صورت بذل از طرف او قبول بذل نماید.

ماده 277 .652 ق.م در محاق فراموشی

بارز ترین مصداق فرض فوق ، زناشویی و مهریه ضمن آن است. کمتر منصفی است که مهریه ی ناشی از ازدواج موقت و دائم را یکسان انگارد . زیرا در عقد دائم ، مرد پیماندار دینی است که داینین آن نیز سبب آن را با سبب عقد موقت یکسان نمی پندارند ( نظر فقها در مورد ازای بضع را باید به عقد موقت معطوف دانست).از این رو هر چند از همان ابتدا بانوان مهریه را مالک می شوند ، اما خود را مالک میثاق عهد مشترک می شمارند. به همین دلیل عرف، هر چندبه اطاعت از پیشینه ی فقهی آنرا ملک زن می شمارد ، لیکن هرگز نپسندیده که از نخست آن را مورد مطالبه قرار دهد. از این رو در اسناد مربوطهََ، پرداخت به قدرت استطاعت مشروط می شود"۱".پس چنین دینی را باید بر حسب ما فی الذمه ، مالی و بر اساس منشاء تعهد ، اخلاقی دانست و همین وصف دو گانه ، مانند اغلب موضوعات حقوق خانواده ، آنرا از ویژگی منحصر به فرد برخوردار می کند.

ماده ۱۰ ق.م مبنای قانونی انواع قراردادها

ماده ۱۰ قانون مدنی میگوید « قراردادهای خصوصی نسبت به کسانی که ان را منعقد نموده اند در صورتی که مخالف صریح قانون نباشد نافذ است » . میخواهیم بدانیم که ماده ۱۰ قانون مدنی چرا قراردادهای خصوصی را با در نظر گرفتن شرط عدم مخالفت صریح قانون، نافذ یعنی معتبر شناخته و مورد حمایت قرار داده است . در حالی که عنوان قسمت دوم قانون مدنی « در عقود و معاملات و الزامات » و همچنین عنوان باب اول آن« در عقود و تعهدات به طور کلی » کلمه قراردادها به کار نرفته است . مگر چه تفاوتی بین عقود و قراردادها وجود دارد که قانون مدنی ما کلمه عقود را در مواردی و کلمه قراردادها را در موارد دیگر به کار برده است . فرف بین کلمه عقد یا عقود و کلمه قرارداد یا قراردادها :