نفقه اولاد پس از فوت پدر به عهده اجداد پدری است

به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبری فارس «توانا»، حضانت به معنای پروردن و در اصطلاح عبارت است از نگهداری مادی و معنوی طفل توسط کسانی که قانون مقرر داشته است. نفقه در لغت به معنای هزینه، خرج، روزی و مایحتاج معاش آمده است؛ معنی اصطلاحی نفقه هم نزدیک به معنی لغوی آن و عبارت از چیزی است که برای گذراندن زندگی ، لازم و مورد نیاز است. خانواده از دیرباز، کانون اصلی تعاون بوده است که در آن به انسان آموزش داده می‌شود با دیگران همکاری کند و سرنوشت خویش را وابسته به آن ببیند. عاطفه خیرخواهی را خردمندان ستوده‌اند و قانونگذار نیز مصداق‌ آن را در زمره تکلیف آورده است؛ الزام در پرداخت نفقه یکی از آن موارد است که به موجب آن اعضای خانواده موظف شده‌اند تا در مواقع لزوم به یاری یکدیگر بشتابند. در حقوق مدنی ایران، نفقه در مورد همسر و خویشان و دارای سه مبنای شرعی آیات، روایات و اجماع است. حقوق کودکان در دوره قبل از تولد مورد بی‌مهری قانون‌گذار واقع شده و والدین در این زمان هیچ تکلیف و الزامی ندارند و این موضوع یکی از نواقص مهم قانون مدنی در باب حقوق کودکان است؛ البته حقوق کودکان پس از تولد مورد توجه قانونگذار بوده است. ‌در نتیجه، با یک دید کلی می‌توان چنین تحلیل کرد که در مورد حقوق کودک نباید به حداقل اکتفا کرد؛ بلکه باید به حد اعلی اندیشید و با آموزش والدین قبل و بعد از تولد و همچنین اصلاح قوانین موجود و تدوین قوانین جدید همراه با ضمانت اجرای قانونی لازم حقوق کودکان را تضمین کرد. نفقه اولاد تنها شامل مسکن نمی‌شود و اموری چون غذا، اثاث منزل، هزینه درمان و لباس نیز نفقه محسوب می‌شود. پرداخت نفقه تکلیف قانونی پدر است و مادر ولایتی بر فرزندان ندارد و موضوع حضانت و سـرپـرستی، مـوضـوعـی جدا از ولایت است. * اولاد تا چه زمانی مستحق دریافت نفقه هستند ؟در شرع و قانون، سن معینی برای نفقه فرزندان در نظر گرفته نشده است و عرفاً مادام که اولاد دارای شغل و درآمد مشخص نباشند، پدر نسبت به پرداخت نفقه مسئولیت دارد باید توجه داشت که در مورد کارمندان دولت شاهد آن هستیم تا زمانی که دختر، همسر انتخاب نکرده یا پسر مشغول تحصیل باشد به کارمند حق اولاد پرداخت می‌شود. گر چه عدم اطاعت فرزندان از پدر از نظر شرعی امری حرام است، اما موجب از دست رفتن نفقه نمی‌شود و پدر مکلف است نفقه فرزندان را بپردازد. چنانچه الزام کسی که پرداخت نـفقه بر عهده اوست ممکن نباشد دادگاه بـا درخواست افراد واجب النفقه، به مقدار نفقه از اموال او برداشت کرده و در نفقه آنان یا کسی که متکفل مخارج آنان است قرار خواهد داد و اگر اموال غایب یا متکفل در اختیار نباشد همسر وی یا شخص دیگری با اجازه دادگاه می‌تواند نفقه را به عنوان قرض پرداخته و سپس از شخص غایب یا متکفل مطالبه کند. * نفقه اولاد طبق ماده 1199 قانون مدنی، نفقه اولاد بر عهده پدر است پس از فوت پدر یا عدم قدرت او به انفاق به عهده اجداد پدری است با رعایت الاقرب فالاقرب در صورت نبودن پدر و اجدادپدری یا عدم قدرت آنها نفقه بر عهده مادر است. هر گاه مادر هم زنده یا قادر به انفاق نباشد با رعایت الاقرب فالاقرب به عهده اجداد و جدات مادری و جدات پدری واجب النفقه است و اگر چند نفر از اجداد و جدات مزبور از حیث درجه اقربیت مساوی باشند نفقه را باید به حصه متساوی تأدیه کنند.